Rumours

Zeven wereldleiders komen voor een G7-top samen op een landgoed in Duitsland. Maar dan blijkt de wereld vergaan. Onder meer van de hand van Guy Maddin.

Weer blijkt een goedbedoelde politieke satire impotent tegenover de bizarre klucht die onze realiteit inmiddels is. Een realiteit waarin je wordt gearresteerd als je mensenrechten of een gezonde leefomgeving verdedigt (ook in Nederland), corruptie en machtsmisbruik genormaliseerd worden en wetten niet gelden voor wie de juiste voeten kust.

Ik heb het niet over de satire van Rick and Morty, want als iets de waanzin van dit moment weet te vangen – waarin onwetendheid kracht is, zo zingen de populisten, en vrijheid slavernij, à la de partijslogans in 1984 – dan is het de krankzinnige multidimensionale chaos van die animatieserie. Nee, gesneuveld is Rumours, een politieke satire die wellicht mikte op lachsalvo’s maar na twee uur slechts onverschilligheid oogst. Gemaakt door onder meer Guy Maddin, de gelauwerde Canadese filmmaker die graag humor en absurditeiten in z’n films stopt en dat meer dan eens tot veel plezier van kijkers deed.

Maddin schreef en regisseerde Rumours samen met de broers Evan en Galen Johnson, met wie hij eerder onder meer The Green Fog (2017) maakte. Ook Rumours is een surreële, absurde satire. Mikpunt van spot is een top van G7-leiders die plaatsvindt op een Duits landgoed. Gastvrouw is de Duitse bondskanselier Hilda Orlmann, met verve en haarlak gespeeld door Cate Blanchett.

Ook aanwezig zijn de leiders van het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, de Verenigde Staten, Japan, Canada en Italië. Wat Maddin en de Johnsons vooral te kijk willen zetten, zijn de holle frasen waarmee zulke samenkomsten in de regel publiekelijk worden afgesloten. Hoogstandjes van verbale leegte zoals ‘samen de weg naar de toekomst inslaan’, ‘vooruitgang voor iedereen’ of ‘fundamentele menselijke waarden’. En vervolgens verandert er niets. De film volgt de zeven leiders tijdens een avond en nacht terwijl ze geïsoleerd van de rest van de wereld hun glorieuze slotakkoord opstellen.

Wat zich precies buiten die tuin voltrekt, wordt de kijker niet verteld en het gaat ook volledig aan deze zeven leiders voorbij (oh ironie, want zij waren altijd al losgezongen van de rest van de wereld). Mobiele telefoons werken niet meer en plotseling is het bedienend personeel opvallend afwezig. Een urgenter probleem zijn de modderzombies die over het landgoed dwalen en zichzelf masturberend opblazen, zoals ongetwijfeld ergens voorspeld in Openbaringen.

Maar zelfs in het aangezicht van de ondergang blijven de wereldleiders vooral met zichzelf bezig. De Amerikaanse president wil het liefst dood, de Canadese premier wil niets liever dan met de voorzitter van de Europese Commissie (gespeeld door Alicia Vikander) de bosjes in, maar die oreert voortdurend eindtijdproza (in het Zweeds) als “heil de komst van een nieuwe dageraad”. Alleen de Italiaanse premier denkt aan anderen, door ze op een schijnbaar eindeloze hoeveelheid ham uit z’n binnenzak te trakteren. De Douwe Dabbert onder de wereldleiders.

Het is niet dat je geen kritiek kunt hebben op de ritualistisch herhaalde leegte aan het eind van elke G7-top. Of op het narcisme van de deelnemende landen die nooit werkelijk voor de gemeenschappelijke zaak gaan. Het probleem met Rumours is dat zulke kritiek op dit moment doodslaat. Als je nieuwsmedia volgt die de waanzin eerlijk durven verslaan en niet sanewashen, zie je Amerikaanse politici die oproepen tot geweld en weigeren politieke moorden te veroordelen, ministeries die flagrante leugens verspreiden om het demografisch domdeel op te fokken en een staatsapparaat dat zich tegen andersdenkenden keert. Dan hebben we het natuurlijk over de Verenigde Staten (voor zolang die naam nog correct is) maar ook in Europa gedraagt het populistisch electoraat zich sektarisch en lijkt het zich vrijwillig in een soort groepspsychose te laten meevoeren.

Natuurlijk klinken die G7-speeches hol en zouden ze concreter en daadkrachtiger moeten worden. (Al moeten de deelnemende landen dan niet, zoals bij de G7-top deze week, gedwarsboomd worden door de pro-Russische VS die een stevige veroordeling van Rusland in de slottekst tegenhield.) Maar dat is al bijna tien jaar niet onze grootste zorg. De film was natuurlijk al vrijwel af toen de waanzin in de Verenigde Staten voor de tweede keer aan de macht kwam, maar in Rumours zie je niettemin heel duidelijk dat de werkelijkheid de fantasie kan inhalen. Er schuilt heus wel wat humor in Hilda’s verzoek aan de aanwezige politici om allemaal iets te vertellen over waar men spijt van heeft, alsof het een groepsuitje is van een bedrijfsafdeling. Of in de wederzijdse ontboezemingen wanneer ze zich sluipend door het aangrenzende bos schuilhouden voor de ejaculerende zombies die met hun zaad – zo gaat het verhaal – een betere mensheid willen creëren.

Maar het is verre van vlijmscherp en vlijmscherp is wat we nodig hebben. Zodra je vervolgens iets over de actualiteit leest of ziet, is de film vervlogen. Wat zijn dan wel rake satires? Dan kom je al snel uit bij Dr. Strangelove, omdat daarin waanzin, oorlogsgeilheid en zelfdestructie worden gefileerd. Wat dan ontbreekt is de kwaadaardigheid van een Russell Vought, die met Project 2025 miljoenen Amerikanen wil onderwerpen. Of de corruptie van het Trump-syndicaat. Maar hé, filmmakers zijn ook maar mensen. Wie een film kent die álle uitwassen van de Amerikaanse politiek anno 2025 in zich heeft, werpe de eerste film.

Rumours is vanaf 18 juni 2025 te zien op Pathé Thuis.