Proyecto fantasma

De Filmkrant en Critics’ Choice VIII Re/United presenteren first look-reviews van de films in de IFFR Tiger Competitie van 2022. Proyecto fantasma van de Chileense filmmaker Roberto Dovis is een covid-film waarin een geanimeerde geest door een flat banjert.

Hulde aan doorzetters als Roberto Doveris die no budget-films blijven maken tijdens pandemie en lockdown. Al brengt dat zelden het beste in de filmmaker boven, ook niet in het geval van Proyecto fantasma. De Chileens filmmaker won in 2015 de Grand Prix van sectie Generation14+ op de Berlinale met zijn debuut Las plantas, over tienervervreemding. Dat zijn tweede film gaat voor de Tiger Award lijkt dan geen promotie.

Proyecto fantasma werd geschoten in en rond de flat van de regisseur, met vrienden: een tikje claustrofobisch dus, zoals dat een covid-film betaamt. Het blijkt een verhaal – als dat het is – van half afgemaakte gedachten. Net als in Las plantas injecteert Doveris rudimentaire animatie in de live action. Ditmaal zijn dat de contouren van een gestalte die door de flat van acteur Pablo spookt en zich aan plekken en voorwerpen hecht. Met name de oude cardigan die hij erft van zijn flatgenoot Hector: die knijpt er met twee maanden achterstallige huur tussenuit en zadelt Pablo behalve met een spook ook nog op met hondje Susan en een plant die vibraties absorbeert.

Vulgaire YouTuber
Terwijl de geest door zijn flat banjert en een koffiemok in scherven poltergeist, leren we Pablo kennen. Hij verlangt naar zijn vlezige ex Francisco, een vulgaire, maar oorspronkelijke YouTuber – Pablo’s kring heeft het druk met vlogs en tutorials. Zelf wil hij in een film acteren, maar moet hij zich behelpen met New Age-klusjes voor het Holistische Centrum. Ook is er contact op afstand met zijn onderbuurvrouw die worstelt met haar vriend. En met het spook natuurlijk: Proyecto fantasma stoeit soms wat met horror. Dan heeft Pablo blauwe plekken die hij niet voelt. Nadat zijn vrienden babbelen over seks met spoken heeft Pablo seks met het spook, of is hij stoned, is het masturbatie? Waarna het spook tijdelijk de wijk neemt naar Buenos Aires.

Is dat spook de eigenaar van dat gebreide vest? Staat hij ergens voor? Inspiratie, de ander, covid-claustrofobie? Met Pablo’s acteercarrière gaat het bergop na zijn paranormale stoeipartij.

Spoken
Het zijn boeiende momenten, het frustrerende van Proyecto fantasma is alleen dat alles zo koket onuitgewerkt blijft. Heeft de filmmaker wat te zeggen, en zo ja, weet de filmmaker wat dat is? Zulke vragen stel je jezelf niet als de vaagheid van een film afdoende wordt gecompenseerd door een suggestieve, indringende dan wel hypnotiserende sfeer. Maar dit is geen Carlos Reygadas. Bij Proyecto fantasma komen en gaan personages en spoken en kabbelt het leven van Pablo zomers voort zonder richting of rode draad. Althans: het spook dreigt dat soms te zijn, maar diens afkomst, bedoelingen en functie blijven een raadsel. Je kunt een spook moeilijk verwijten dat het te ongrijpbaar is, deze film wel.

De competitiefilms van IFFR 2022 zijn nu online te zien voor geaccrediteerde professionals en worden later dit jaar vertoond in Nederlandse bioscopen. Deze recensie werd geschreven i.h.k.v. Critics’ Choice VIII Re/United</a