PANMAN, RHYTHM OF THE PALMS

Hiphop vindt hij verderfelijke rotzooi

  • Datum 06-01-2011
  • Auteur
  • Gerelateerde Films PANMAN, RHYTHM OF THE PALMS
  • Regie
    Sander Burger
    Te zien vanaf
    01-01-2006
    Land
    Sint Maarten
  • Deel dit artikel

Een steelpanspeler heeft het moeilijk in de eerste speelfilm uit Sint Maarten. Omdat jongeren liever hiphoppen en rappen. Ja, altijd lastig als de wereld verandert.

Het kan geestig lopen in de internationale filmwereld. Sander Burger, die we kennen van olivier etc., werd drie jaar geleden gevraagd voor de regie van panman, rhythm of the palms. De film was de liefdesbaby van de op Sint Maarten bekende acteur en toneelschrijver Ian Valz. Vijftien jaar droomde hij over de verfilming van zijn script. Met steun van de Arubaanse scenarist en producent Norman de Palm (almacito di desolato, zualaika) lukte het. "Hollywood-style premiere for Ian Valz’s ‘Panman’", kopte de krant The Daily Herald op Sint Maarten twee jaar geleden. De film was een lokaal succes en dat was dat. Burger keerde terug naar Nederland en realiseerde met Maria Kraakman en Dragan Bakema de uitstekende acteursfilm olivier etc.. Iedereen vergat panman, maar de film kwam twee maanden geleden weer tot leven, nadat hij op het Hollywood Black Filmfestival tot beste film werd uitgeroepen. Hè? Had Burger een film op Sint Maarten gemaakt? Met Liesbeth Kamerling? Dat had hij dan goed verzwegen. Dankzij de publiciteit rond de prijs ziet distributeur Cinema Delicatessen brood in een bioscoopuitbreng. Ook is panman de openingsfilm van het festival Africa in the picture. Moeten we blij zijn dat de film alsnog Nederland haalt? Dat hangt ervan af hoe we ernaar kijken. panman is meer sociologisch dan artistiek van belang. Als eerste op Sint Maarten geproduceerde speelfilm is hij een mijlpaal, maar wie daar geen boodschap aan heeft, ziet een in een sociale context ingebedde soap over een man die aan zijn obsessie voor steelpanmuziek ten onder gaat.

Zuiverheid
De film wordt verteld met de voice-over van een dertiger die als klein Haïtiaans jongetje op Sint Maarten werd gepest, waarna de succesvolle steelpanspeler Harry Daniel zich als een vader over hem ontfermde. Harry geeft hem steelpanles en ziet in het jongetje zijn opvolger.
Als het kind een hippe twintiger is geworden en liever in een modern bandje speelt, stort Harry’s wereld in. Hoe is het mogelijk dat zijn oogappel de muzikale traditie van Sint Maarten inruilt voor hiphop en andere geïmporteerde rotzooi? Waar is zijn zwarte zelfrespect gebleven? Tot overmaat van ramp valt de jongen voor een blonde blanke Nederlandse zangeres, wat natuurlijk fout afloopt. Had hij maar naar Harry geluisterd, met wie het overigens ook niet goed afloopt. Dat verbaast niet bij een man die de bevalling van zijn vrouw vergeet omdat hij aan een nieuw liedje werkt. Harry’s muziekobsessie wordt meedogenloos afgestraft. Drama stapelt zich op drama met als eindpunt loutering en (zelf)inzicht.
Over die soapontwikkelingen hangt als een slagschaduw de moderne ‘roots-ideologie’: de film roept op om de traditionele zwarte cultuur te verdedigen tegen invloeden van buiten. "We zijn geen Nederlanders, we zijn Caribische mensen", zegt een voorvechtster van culturele zuiverheid. Haar kleurgevoeligheid speelt door de hele film en dat zorgt voor een benauwend sfeertje. Waar is het kosmopolitisme gebleven?

Jos van der Burg