Ook muizen gaan naar de hemel

Volg je neus, niet je staart

Zowel kinderen als volwassenen komen ogen te kort bij de energieke dierenbelevenissen in deze aanstekelijke familiefilm, die in de voetsporen van de riijke Tsjechische animatietraditie stapt.

Waarom is de muis Whizzy zo’n eigenwijs opscheppertje? Omdat ze op school wordt uitgelachen? Omdat ze wil bewijzen net zo dapper te zijn als haar vader, die ooit werd opgegeten door een gemene vos? Omdat ze niet wil laten merken dat ze soms bang is of verdriet heeft? Er is genoeg dat van deze prachtig uitgevoerde Tsjechische stop-motionanimatie een moraliserend verhaal had kunnen maken.

Maar de toon is heel anders. Aanstekelijke figuren, spannend spektakel, filosofische terzijdes, smakelijke humor en betoverende beelden buitelen onbekommerd over elkaar. Terwijl er toch nog genoeg is waar je met de kinderen over na kan praten. Bijvoorbeeld dat het geen schande is om bang te zijn. Zelfs een onderwerp als de dood komt verrassend onbevangen aan de orde, zonder dat het sentimenteel of deprimerend wordt. Aandoenlijk soms wel, gelukkig.

Het avontuur begint als muis Whizzy haar stoerheid wat al te roekeloos demonstreert door een jonge vos te plagen. Dat wordt rennen. Voor de twee het weten gebeurt er een ongeluk en komen ze elkaar weer tegen in de dierenhemel. Even denkt Whizzy nog trots dat ze de eerste muis is die daar levend rondstapt, maar dat heeft ze toch mis. Onverwacht pluspunt: misschien kan ze daar haar vader weer vinden

Aanvankelijk nog wat argwanend gaan muis en vos dan toch maar samen op verkenning in die geheimzinnige wonderwereld die soms wel een computerspel lijkt. Ze hebben er vreemde ontmoetingen. Zoals met de geleerde krab, die uitlegt dat je altijd je neus moet volgen omdat de tijd nooit achteruit gaat, en hen vervolgens een verbazingwekkende blik in het universum gunt. Ook is er een walvis met in zijn binnenste een bioscoop waar je de film van je leven kan zien. Misschien is er zelfs een uitgang, richting ontknoping met onverwachte twist.

Deze familiefilm naar een kinderboek van Iva Procházková is een mooi voorbeeld van de revival van de Tsjechische animatietraditie. Denisa Grimmova en Jan Bubenice, die hun sporen op dit gebied al verdienden, kozen voor een levendige stop-motionstijl die de dierenfiguren heel aanraakbaar en aansprekend maakt. Ze combineerden dat met computeranimatie voor de rijk gestructureerde omgeving, op zo’n manier dat het speciale stop-motionkarakter bewaard blijft. Veel minder glad dan de meeste computeranimaties die we voorgeschoteld krijgen.

Toegegeven, de overvloed aan invallen en vondsten is een tikje overdadig, waardoor het verhaal wat fragmentarisch wordt. Maar echt storend is dat niet, vooral omdat het eerder een ontdekkingstocht is dan een conventioneel opgebouwd drama. Muis en vos vinden sprookjeswerelden met ondergrondse tunnels, geheimzinnige bossen of het spiegelend oppervlak van een uitgestrekt meer. Pret en opwinding, poëtische rustpunten en oprechte ontroering wisselen elkaar moeiteloos af.

Misschien zullen de allerjongste kijkers (Kijkwijzer zegt 6+) niet alles precies begrijpen, maar dan nog kunnen ze volop genieten van al die uiterst menselijke dierfiguren, de bijzondere vondsten en leuke details – zoals de rugzak van de muis, gemaakt van een lucifersdoosje. Er is ook genoeg herkenbaars, zoals wanneer het vosje uit onzekerheid stottert. Of het feit dat in de hemelse badinrichting aan het licht komt dat muis en vos allebei een hekel aan wassen hebben. Ironische grapjes hier en daar laten zien dat ook aan de volwassen kijker is gedacht, die overigens net als de kinderen ogen te kort zal komen.

Dat vriendschap, samen optrekken en het overwinnen van vooroordelen belangrijke thema’s zijn is tamelijk voorspelbaar, maar ook hier kunnen we stellen dat het nergens zoetsappig wordt. Al was het maar omdat de parmantige Wizzy zich niet snel laat overtuigen, met veel vermakelijk gekibbel tot gevolg. Fijne kerstfilm.


Ook muizen gaan naar de hemel is vanaf 22 december te zien via Picl en Vitamine Cineville.