On Falling

In haar overtuigende debuutfilm kijkt Laura Carreira voorbij het masker van de moderne markteconomie.

Eigenlijk had Laura Carreira haar speelfilmdebuut On Falling willen beginnen met een omkering van La sortie de l’usine Lumière à Lyon (1895), zo vertelde ze in een interview dat ik met haar had voor Het Parool.

In plaats van die krappe minuut film waarin arbeiders na een lange werkdag de Lumière-fabriek verlaten, wilde zij een shot van drommen mensen die ’s ochtends zo’n imposante poort binnengaan. Maar het gigantische distributiecentrum waar haar film zich afspeelt had alleen een manshoog metalen draaikruis.

Hoewel de associatie wellicht wat verloren is gegaan, is het beeld van al die mensen die één voor één door de personensluis gaan alsnog veelzeggend. Het heeft iets mechanisch, het ontmenselijkt, en dat is precies waar het Carreira om te doen is. On Falling is een film die zich door lagen van onzichtbaarheid heen werkt om de arbeid te tonen die schuilgaat achter onze online bestelhonger. En vooral de mensen die weer schuilgaan achter die arbeid.

Aurora (een mooi ingetogen Joana Santos) is een Portugese migrant die als orderpicker in een distributiecentrum in Schotland werkt. Met een karretje met kratten en een scanapparaat loopt ze uren achtereen door de immense hal om bestelde artikelen te verzamelen. Ondertussen wordt haar voortgang constant gemonitord. Bij uitblinken krijgt ze als beloning een chocoladereep. Na haar werk rijdt ze terug naar de flat die ze deelt met andere arbeidsmigranten en eet ze een broodje kaas aan de keukentafel.

Cinematograaf Karl Kürten filmt Aurora zelden met iemand anders in het shot, en vaak met bijvoorbeeld een lege muur achter haar. Hoewel ze zowel op haar werk als in de flat vrijwel constant omringd is door anderen, is isolatie het sleutelwoord in deze film.

In On Falling bewegen steeds dingen langs elkaar zonder elkaar te raken. Aurora maakt connecties – met een collega tijdens de lunch, met haar nieuwe flatgenoot Kris – maar het zijn connecties die nooit echt ergens toe leiden. Omdat de tijd dringt, de moeheid drukt. Het is alsof er constant draden gesponnen worden die vlak voor ze elkaar vinden en kunnen vervlechten weer ontrafelen.

Carreira’s film voelt als een vertraagde val met de onmiskenbare contouren van een depressie. Hoe hard Aurora ook werkt, het is nauwelijks genoeg om rond te komen, en die constante bestaansonzekerheid werkt verdovend. Alles in On Falling is net een beetje gedempt: de kleuren, de emoties. Maar de zeggingskracht van de film is dat allerminst.