NO ONE KNOWS ABOUT PERSIAN CATS
Muziek in het geniep
no one knows about persian cats toont een Teheran zoals we dat zelden te zien krijgen: door de ogen van de underground bandjes die tegen de klippen op hun muziek maken. En dat is goed om te horen.
Een undergroundfilm over undergroundmuziek, zo noemde Bahman Ghobadi zijn nieuwste film tijdens de voorstelling op het Filmfestival Rotterdam. Want niet alleen de jonge Iraanse muzikanten uit no one knows about persian cats moeten in het geniep werken, ook Ghobadi zelf loopt door zijn films in eigen land een groot risico. Er zijn in Iran zo’n 2000 bandjes die ondergronds moeten spelen omdat ze anders gearresteerd kunnen worden. "Westerse en decadente muziek", het zijn de woorden van president Mahmud Ahmadinejad, is namelijk strafbaar.
In zijn fictiefilm, die in Cannes de Special Jury Prize van Un Certain Regard won, laat Ghobadi vele echte bandjes zien en horen, als ze incognito op zoek gaan naar geestverwanten of naar plekken om op te treden. Niet zelden belanden ze achter de hooibalen in een koeienstal of in een onaf gebouw om hun muziek te kunnen laten horen. Dat is pas echte underground. De muziek die ze spelen is ook nog eens erg goed, zodat het jammer is dat de bandnamen pas bij de aftiteling te lezen zijn, zoals rapper Hichkas, jazz- en blues-zangeres Rana Farhan, de electric-blues band Mirza en gitarist Ash Koosha. De soundtrack is gelukkig wel te koop.
Dit is muziek maken terwijl je leven ervan afhangt. Sommige teksten zijn in de nor geschreven. Ook een feestje bij iemand thuis bezoeken kan de lichtelijk bedwelmde partyganger duur komen te staan, zo zien we in de film. Er staat nog net geen doodstraf op, maar een arrestatie betekent wel dat je kansen op een carrière verkeken zijn. Een van de gearresteerde muzikanten moet lullen als Brugman en enkele hielen likken om zweepslagen te ontlopen. Muziektapes van bevriende bandjes moeten stiekem in de auto op de snelweg worden beluisterd, om pottenkijkers te vermijden. Muziek en stadsimpressies lopen daarbij door elkaar heen, wat het gevoel versterkt dat we hier naar een Teheran kijken zoals we dat zelden te zien krijgen.
De spil van de energieke film zijn musici Negar en Ashkan, die proberen een visum te bemachtigen om in Londen te kunnen optreden. De schimmige wegen die ze daarvoor moeten bewandelen, worden niet zonder humor gevolgd. Zo zouden de astronomische prijzen voor een visum gebaseerd zijn op olieprijzen, volgens de louche tussenhandelaar.
De grootste wens van een van de muzikanten is om naar IJsland te gaan, "om Sigur Ros te zien". Toch loopt niet iedereen gillend weg uit Teheran: "Wat we te zeggen hebben, is voor deze stad."
Mariska Graveland
