My Son, My Son, What Have Ye Done

De loopbaan van Werner Herzog lijkt zowaar weer in een nieuwe fase beland. Gevoel voor ironie en een anarchistische geest had de Duitse rasverteller altijd al, maar niet eerder leek film voor hem zo nadrukkelijk een speeltuin, waarin alles mag en kan.

Dat kan geconstateerd worden op basis van twee films die een jaar geleden in de competitie van het filmfestival van Venetië zaten. In Bad Lieutenant steekt een fantastisch schmierende Nicolas Cage een persiflage af op Herzogs eigen archetype van de megalomane gek. Het als tussendoortje geschoten My Son, My Son, What Have Ye Done, nu uit op dvd, is een bizarre, doorgedraaide mix van misdaadfilm, Oedipusdrama en lugubere horror in de stijl van het Duitse expressionisme uit de jaren dertig.

David Lynch produceerde de film, en dat verklaart misschien waarom hij zo surrealistisch en vervreemdend aanvoelt. Al ligt de combinatie van documentairemaker Herzog en droomfilmer Lynch misschien niet voor de hand, Lynch’ associatieve, morbide hallucinaties blijken helemaal niet ver af te liggen van de bovenzinnelijke werkelijkheid waar Herzog vaak zegt naar op zoek te zijn.

Hun werelden raken elkaar in dit geval in de religieus-fundamentalistische waanbeelden van Brad McCullum (Michael Shannon), die de schedel van zijn moeder met een samoeraizwaard doorklieft. Waar Brad ook kijkt, overal denkt hij God waar te nemen: in een gospelzanger op de radio, in een bonkige zeeman op een blikje soep, en als plagerig stemmetje in zijn hoofd. Deze inner voice dirigeert hem uiteindelijk ook naar de moord.

Terwijl Brad zich met twee gijzelaars in zijn door de politie omsingelde huis verschanst heeft, vertellen zijn mysterieuze vriendin (Chloë Sevigny) en een deftige toneelregisseur (Udo Kier) aan de opperdetective (Willem Dafoe) hoe Brad na een rafttrip in de Peruaanse jungle langzaam gek werd. De toneelregisseur lijkt wel een alter ego van Herzog zelf: er stiekem op hopend de controle over de hoofdrolspeler in zijn stuk te verliezen.

Herzog zit hiermee, net als in Bad Lieutenant, dicht aan tegen zelfparodie. Zoals de hele film barst van de speelse filmcitaten en het achteloze geklooi, van het vrije spel van de acteurs tot de roze flamingo’s die Brad als huisdier houdt. En het knappe is: het ademt allemaal een frisheid en onbevangenheid die je verwacht van een filmstudent, niet van iemand die al bijna vijftig jaar in het vak zit.

My Son, My Son, What Have Ye Done is verkrijgbaar op dvd (import, regio 2, Scanbox Entertainment)