Mothering Sunday

Emancipatoire ideeënfilm over de geheime liefde tussen een 22-jarige Britse keukenmeid en haar welgestelde buurman anno 1924 draait de geijkte genderrollen om. Niet zij maar hij zit gevangen in conventies.

Een eeuw geleden bestond er in Groot-Brittannië een schrijnend mannentekort als gevolg van de generaties die achterbleven in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. In deze verfilming van de gelijknamige roman van Graham Swift uit 2016, die zich afspeelt op de landgoederen rondom Londen in 1924, speelt niet alleen het gemis aan zoons, maar ook aan potentiële partners en dus het moederschap een rol.

Tegen die achtergrond onderhoudt de 22-jarige keukenmeid Jane Fairchild – een wees – een geheime relatie met haar welgestelde buurman Paul Sheringham, die als enige van drie broers terugkeerde van het slagveld. De verwachtingen voor het leven van Paul – die gebukt gaat onder een schuldgevoel omdat hij levend is teruggekomen – zijn dan ook hooggespannen: hij zal advocaat worden en over elf dagen trouwen met een dochter van de familie waar Jane in dienst is. De vrije zondagmiddag van Moederdag is hun laatste samenzijn voor zijn geplande huwelijk.

Hoewel de Moederdagmiddag van de minnaars het epicentrum van de film is, is dit geen standaard romantisch drama en ook geen coming-of-age-verhaal, maar eerder een emancipatoire ideeënfilm. De affaire van de ‘eenvoudige’ meid met haar ‘onbereikbare’ minnaar uit een welvarender klasse wordt niet geïdealiseerd. En ook al leven ze in een strikte klassenmaatschappij, als ze bij elkaar zijn, gedragen ze zich als gelijken: als vrienden en fuckbuddies. Dat is verfrissend, al vraag je je onwillekeurig af hoe gangbaar deze voorstelling van zaken destijds zal zijn geweest: bij hun eerste ontmoeting bij een groenteboertje in het dorp richt zij haar ogen nog deemoedig ter aarde. Interessanter is hoe de conventionele man-vrouwverhoudingen in de vertelling worden omgedraaid. Niet zij maar hij zit gevangen in conventies. Waar hij doet wat er van hem verwacht wordt, volgt zij haar passie.

Die omdraaiing van de gebruikelijke genderrollen zie je ook nadrukkelijk terug in de manier waarop de geliefden in beeld worden gebracht. Helaas pakt dat hier een stuk minder verfrissend uit. Het naakt wordt zo strak gedoseerd en doordacht opgediend dat het gekunsteld wordt: we zien hem eerder volledig naakt dan haar. De focus ligt duidelijk niet op die ene onvermijdelijke, vrij conventionele seksscène, maar op de gesprekjes die tussen de seks door worden gevoerd. Alles volgens de heersende politiek-correcte leer van het vrouwelijk naakt, dus keurig beredeneerd en – wat de film alsnog de das om dreigt te doen – artificieel.