Mijn Rembrandt

Mijn Rembrandt toont kunstliefhebbers die beneveld raken door de aantrekkingskracht van de schilderijen van een Hollandse meester. Rembrandt van Rijn brengt ook 350 jaar na zijn dood verzamelaars nog dagelijks in vervoering, en een klein kunstdrama broeit in de competitieve wereld van de kunsthandelaars.

Regisseur Oeke Hoogendijk, die eerder de prijswinnende documentaire Het nieuwe Rijksmuseum maakte, onderzoekt in Mijn Rembrandt wat de kunst van Rembrandt van Rijn losmaakt bij de toeschouwer. Ze weeft verschillende verhaallijnen tot een inzichtelijke kunstfilm over de liefde voor de levensechte portretten van de meesterschilder.

“We hadden ze in stilte moeten kopen”, stelt Taco Dibbits, de directeur van het Rijksmuseum Amsterdam. Dat is zijn conclusie na het onderhoudende montagewerk rond de diplomatieke wedijver tussen Frankrijk en Nederland over Rembrandts levens­echte huwelijksportretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit. De schilderijen werden aangeboden door de Franse baron Éric de Rothschild, telg uit het puissant rijke geslacht Rothschild, die ze voor een zeer hoog bedrag op de markt bracht. Het levert een smeuïg relaas op waarbij Frankrijk en Nederland uiteindelijk elk één portret van Rothschild kopen.

De zoektocht naar onontdekt werk van de Hollandse meester, en het persoonlijke drama dat volgt, beslaat een groot deel van de film. De Amsterdamse kunsthandelaar Jan Six XI, jongste telg uit de oudste Amsterdamse patriciërsfamilie, is in zijn nopjes met de aanschaf van een mogelijk onontdekt portret. Het heugelijke nieuws wordt overschaduwd door de beschuldiging van collega Sander Bijl (die helaas in de film niet aan het woord komt). Bijl stelt dat hij een afspraak met Six had over de gezamenlijke aankoop van het Rembrandt-portret, een overeenkomst die mogelijk door Six werd geschonden.

Ook de betovering van kunst an sich komt in de film terug. De Rembrandt-liefhebbers leven op wanneer ze bedenken waarom het werk van de kunstenaar hen ontroert. De kracht van Rembrandt was om ondanks een relatief beperkt kleurenpalet opmerkelijke diepten te tonen. Versterkt door het effect van contrasten tussen licht en donker geeft het de afgebeelde personen in zijn portretten tastbaarheid. De realistische penseelstreken raken bij de kunstliefhebbers een gevoelige snaar. De Amerikaanse filantroop Thomas Kaplan, de grootste particuliere Rembrandt-verzamelaar, stelt dat hij zo in de ban was van een schilderij dat hij het portret van de vrouw een zoen op haar lippen gaf. Rembrandts werk legt de onaangeroerde kanten van de toeschouwer bloot die nader tot zichzelf komt.

Hoogendijk wekt met haar film het onweerstaanbare verlangen op zelf de werken te zien om eveneens het vredige gevoel te ervaren van de Schotse hertog van Buccleuch. De aristocraat komt iedere dag tot rust bij de aanblik van het serene portret ‘Oude lezende vrouw’. Je hoeft geen kunstliefhebber te zijn om het licht van Rembrandt te zien.