MEER – de strijd om de laatste akkers van Amsterdam
Vechten voor groen

Aanstekelijk verslag van het groeiende verzet tegen de bouw van distributieloodsen in de Lutkemeerpolder, het laatste stukje landbouwgrond van Amsterdam. Een (bijna) eenmansdocumentaire over grassroots verzet dat staat voor iets groters: de kloof tussen overheid en burger, tussen geld en groen.
‘Kiep, kiep, kiep!’ Boerin Trijntje voert haar scharrelkippen op biologische zorgboerderij De Boterbloem in de Lutkemeerpolder in Amsterdam-West. Er zijn fruitbomen, een groentetuin en in de winkel worden verse producten van eigen grond verkocht. De sfeer is er gemoedelijk, de velden groen tot aan de einder. Nog wel tenminste, als Bart Melief in 2019 begint te filmen. Want de gemeente Amsterdam wil op deze laatste landbouwhectares van de stad een distributiecentrum bouwen. De ironie wil dat de voortrekker van dat beleid GroenLinks-wethouder Marieke van Doorninck is, die niet het groen maar bedrijfsbelangen verdedigt.
“Dat éne boerderijtje houdt dapper stand,” stelt de ironisch getinte vertelstem van Melief. Trijntje krijgt bijval van haar strijdbare, goedgebekte buurvrouw Alies Fernhout: ‘‘Je moet niet gewoon gaan staan kijken hoe de aardkloot naar de vaantjes gaat omdat er een stelletje klojo’s zitten die alleen maar aan geld denken!’ Fernhout is de drijvende kracht achter stichting Behoud Lutkemeer en later Voedselpark Amsterdam: een plan om de polder te kopen en voor lokale voedselproductie te behouden. We zien Fernhout, gewapend met een megafoon, op een hoogwerker de groene zonwering van het stadhuis opzijschuiven en naar de dovemansoren daarachter tetteren dat ze in gesprek wil. En hoewel dat gesprek er niet komt, laat Melief dat in zijn documentaire toch ontstaan door argumenten van beide partijen in de montage tegenover elkaar te zetten. Hij geeft historisch perspectief en houdt beweringen kritisch tegen het licht door zonodig dossierstukken te citeren.
Een goede zaak, onwaarschijnlijke tegenstanders, een groeiende groep demonstranten, ludieke acties (waaronder de dichtgelijmde sloten van AH-filialen die het landelijk Journaal halen) en een lokale manifestatie van een onderwerp dat wereldwijd speelt: hoe de aarde van het kapitalisme te redden valt en hoe burgers en bestuurders elkaar daarbij bestrijden. Uitstekende ingrediënten voor een boeiende documentaire. Melief, die internationale betrekkingen studeerde en theatervoorstellingen maakte, voor hij aan deze grotendeels eenmansfilmproductie begon, volgde drie jaar lang de strijd om de Lutkemeer.
Dankzij journalistieke degelijkheid, een heldere structuur en de droogkomische, persoonlijke toon van Melief schopt zijn urgente, aanstekelijke film – met enkel steun van het Amsterdams Fonds voor de Kunsten en het Prins-Bernhard Cultuurfonds – het nu tot een filmtheateruitbreng, die Melief overigens ook zelf regelt. Zijn conclusie dat de strijd lijkt te zijn gestreden, klinkt echter wat voorbarig, nu de discussie over het behoud van Amsterdams groen is uitgegroeid tot het eerste burgerreferendum in twintig jaar. Wordt vervolgd.
MEER | 29 april, Ruigoord, Amsterdam (tijdens festival Groenoord) | 8 mei, Pakhuis De Zwijger, Amsterdam | Vanaf 9 september in filmtheaters.