Mary Shelley

Mary Shelley oppert de gedachte dat Frankenstein deels autobiografisch is, met het eenzame, door zijn schepper Frankenstein verlate monster als zelfportret van de schrijver Mary Shelley.

Het duurt lang voordat er iets van visie doorsijpelt in de film over Mary Shelley, die precies tweehonderd jaar geleden de klassieker Frankenstein; or, The Modern Prometheus schreef. De kostuumfilm van Haifa Al-Man­sour (Wadjda) doet wat al te keurig en een beetje levenloos alle feiten uit de doeken. Dat Mary de dochter is van de radicale auteur William Godwin en Mary Wollstonecraft, schrijfster van het pionierende feministische pamflet A Vindication of the Rights of Woman (1792). Hoe de zestienjarige Mary verliefd wordt op de romantische dichter Percy Shelley, die al getrouwd is. En hoe het tweetal in Londen op zoek moet naar een woning als de twee geliefden uit huis worden gezet door Godwin. Mary’s halfzus Claire Claremont trekt bij ze in. Ook schetst de film hun armoede: Shelley wordt door schuldeisers achtervolgd. De dichter predikt de vrije liefde maar heeft daar vooral egoïstische motieven voor. Hun liefde wordt op de proef gesteld, zowel door jaloezie als door de dood van hun eerste kind.

Claire krijgt een affaire met Lord Byron, die iedereen uitnodigt naar Genève te komen, waar hij in de zomer verblijft. Wat daar gebeurt, is onder meer al verteld in de barokke film Gothic (1986) van Ken Russell. Omdat het veel regent en onweert blijft iedereen binnen, waar de verveling toeslaat. Om die tegen te gaan, verzint Byron een weddenschap: iedereen moet zijn eigen spookverhaal verzinnen. Het levert twee klassieke horrorverhalen op. Byrons arts Polidori schrijft The Vampyre (1819), een van de eerste vampierverhalen. En Mary Shelley komt op het idee van het monster van Frankenstein. In dat verhaal kan zij ook haar interesse in wetenschap kwijt, zoals het idee van ‘galvanisatie’: het weer tot leven brengen van doden via elektriciteit.

Naast clichés over liederlijke romantische dichters komen Al-Mansour en scenarist Emma Jensen na anderhalf uur op de proppen met een feministische visie op het materiaal. Shelley is een weke opportunist en bovendien een narcist, Byron is een seksistische sadist. Mary pepert de afhankelijke Claire in dat vrouwen mannen niet nodig hebben. Ondertussen kost het de pas 18-jarige Mary moeite het manuscript gepubliceerd te krijgen omdat zij een vrouw is. Vervolgens denkt iedereen dat Shelley het wel geschreven zal hebben.

Al-Mansour overtuigt met de gedachte dat Frankenstein deels autobiografisch is, met het eenzame, door zijn schepper Frankenstein verlate monster als zelfportret van Mary. Ook is Frankenstein een boodschap aan de mensheid, in Mary’s woorden: “Kijk wat een puinhoop we ervan hebben gemaakt.” Shelley als klimaatactivist. Met het plooibare Frankenstein kun je nog steeds alle kanten op.