Manchester by the Sea

Manchester by the Sea is een van de grootste Oscarfavorieten. En nu eens niet een film over mensen die met tegenslagen leren omgaan. Maar over mensen die dat eigenlijk niet kunnen.

Voor zijn derde speelfilm verruilt scenarist en regisseur Kenneth Lonergan de bourgeois-bubbel van New Yorks Upper East Side uit zijn meesterwerk Margaret (2011) voor de titulaire havenplaats in de buurt van Boston. Dit is geen plek van juristen, exotische vreemdelingen en operabezoeken, maar van lokale sheriffs, behulpzame buren en dronken stamgasten. Lonergan schetst een hechte gemeenschap waar het verleden lang kan doorwerken.

Dat laatste zorgt voor het meeste drama zorgt in het deels via flashbacks en tijdlussen vertelde Manchester by the Sea. Lee Chandler (Casey Affleck) was ooit deel van deze hechte vissersgemeenschap, maar op een nacht heeft hij in beschonken staat zijn huis, vrouw en drie kinderen onbewaakt achtergelaten om bier te halen. We leren hem kennen als hij als morsige conciërge in Boston ver weg van zijn vroegere leven een anoniem leven leidt, waarin hij ook zo min mogelijk met zichzelf geconfronteerd hoeft te worden. Het abrupte overlijden van zijn broer dwingt hem echter om naar Manchester terug te keren, een verhaalmotor die zowel het verleden activeert, als hem dwingt zijn verantwoordelijkheid te nemen voor de opvoeding van zijn puberende neef Patrick (Lucas Hedges). Deze terugkeer naar Manchester gaat gepaard met een hoop zelfhaat, zelfmedelijden en onbegrip, als hij de gemeenschap die hem geëxcommuniceerd heeft weer onder ogen moet komen.

Broeierig
Scenarist en toneelschrijver Lonergan neemt in de drie films die hij tot nu toe regisseerde steeds een traumatische gebeurtenis uit het verleden, en pelt de schillen rondom emotioneel versteende levens af. Het met een Oscar voor Beste Scenario bekroonde You Can Count on Me (2001) draaide om de hereniging van een van elkaar vervreemde broer en zus. In zijn drie uur durende operadrama Margaret (2011) worstelt hoofdpersonage Lisa (Anna Paquin) ook met een gebeurtenis die tussen ongeluk en misdaad zit. De welgestelde puber uit New York raast in de onmiddellijke nasleep van die traumatische gebeurtenis door een emotionele achtbaan en stort zich in een volwassen wereld die ze nog niet aankan. Haar baldadige zoektocht naar vergiffenis gaf Lonergan de ruimte om een episch scenario te schrijven dat niet alleen de gevoelens van Lisa, maar ook van heel post-9/11 New York weet te vangen.

In vergelijking met die helaas te veel onder de radar gebleven film, zijn de broeierige mannen in Manchester by the Sea emotioneel diffuus. Hun worstelingen spelen zich voornamelijk onder het oppervlak af, waardoor Manchester by the Sea automatisch een subtielere en meer gepolijste film is geworden. Dat valt in de smaak bij de Oscars, waar Manchester aanzienlijke kans moet hebben ondanks de verwerpelijke seksuele schandalen rondom Casey Affleck — de dunne lijn tussen acteur, personage en personae en de schuld en onschuld van hoofdfiguur Lee wordt hierdoor in de ogen van de toeschouwer sterk vertroebeld. Tegelijkertijd mist Lonergans nieuwe film de epische ambities en formele experimenten die van Margaret zo’n uniek werk maakten.