Little Black Spiders

Katja is zeventien en zwanger. Abortus is uitgesloten, maar in 1978 had men daar binnen de katholieke zorginstellingen in België andere oplossingen voor.

‘Maak u maar geen zorgen, bekijk het als één grote vakantie.’ Zuster Cecilia rijdt Katja naar een afgelegen klooster in de bossen. De Orde Kindsheid Jesu heeft een aparte ingang voor meisjes als Katja: een trap aan de achterzijde die naar de zolder voert. Daar kunnen Katja en de negen andere zwangere meisjes die er momenteel verblijven in alle rust bevallen.
Achtentwintig weken zwanger is Katja. De meisjes rusten, wandelen of werken in het naaiatelier. Katja brengt een cassetterecorder mee: ‘Adolescent Sex’ van Japan. Het blijven natuurlijk pubermeisjes. Ze flirten met de opgeschoten jongens aan de andere kant van het hek, geven een zoentje voor een sigaret of verzinnen een wild toneelstuk over de Minotaurus. Henrik de tuinman, de enige man binnen de kloostermuren, speelt de rol van het gehoornd beest en zorgt voor grote opwinding: ‘Mijn tong verstijft. Een verzendend vuur laait door mijn vlees. Sta recht en kijk mij aan, mijn lief. Onthul de schoonheid van uw ogen!’
Katja sluit vriendschap met de rebelse Roxane (Charlotte De Bruyne). Ze schrijft dromerige brieven aan de vader van haar kind. Waarom komt hij haar niet opzoeken? En wat wil dat treurig ogende echtpaar dat Zuster Simone op het terrein rondleidt?
Het laat zich raden. Precies zo’n discreet adresje bestond tussen 1970 en 1982 in het Maria Middelares ziekenhuis in het Vlaamse Lommel. De Orde Kindsheid Jesu ving zwangere meisjes op en dwong hen de baby af te staan aan kinderloze echtparen. Little Black Spiders is weliswaar een fictief verhaal, maar de zwangerschappen van Katja en Roxane eindigen net als die van de tienermeisjes destijds in een kliniek in Malo-Les-Bains, Frankrijk, aan de zee.
Little Black Spiders legt voor de zoveelste keer bloot welk onrecht zich nog niet eens zo lang geleden heeft afgespeeld in sommige katholieke zorginstellingen. Het is altijd goed wanneer iemand daarvan wil getuigen, maar het is na alle berichtgeving inmiddels minder verrassend dan regisseuse Patrice Toye lijkt te denken. Little Black Spiders werkt bijna een uur lang toe naar een tweetal onthullingen die we vanaf het begin zien aankomen. Dat komt de spanning niet ten goede en werkt vooral in het nadeel van Katja. Mooi gespeeld door Line Pillet, dat wel, maar de grenzeloze naïviteit van haar personage gaat storen. Zeker wanneer ze tegenover tamelijk eendimensionale personages wordt gezet als de angstige mus Zuster Cecilia en de autoritaire directrice. We kijken dan niet naar echte mensen met geloofwaardige reacties, maar naar scriptpersonages.
Little Black Spiders speelt zich, net als Toye’s eerdere film Rosie (1998), af in de wereld van adolescente meisjes in strenge, formele instituten. Het sterkst is de film wanneer Toye de vriendschap tussen Katja en Roxane schetst, inclusief een voorzichtige kus tussen vriendinnen, of zich surrealistische scènes permitteert. Het verhitte toneelstuk met Henrik de tuinman of de broeierige scène waaraan de film zijn titel ontleent, behoren tot de beste momenten. Wanneer Little Black Spiders het realisme en de aanklacht loslaat, wordt de belevingswereld van die tienermeisjes even de onze: achtergelaten na een opgewonden, angstige dans met de Minotaurus, maar verlangend naar de volgende.

Barend de Voogd