Lifelong

Moderne vervreemding in Istanbul: in koele tinten schetst Lifelong het residu van een verdampte liefde.

Bam! Het eerste beeld direct al seks. Zij zwoegend op hem. Als het gedaan is rolt ze er met een vermoeide beweging af. Passie is vreugdeloze routine geworden. Eigenlijk weet je dan al alles van dit welgestelde, succesvolle echtpaar van middelbare leeftijd in hun mooie woning in een dure wijk van Istanbul. Nou ja, bijna alles.
Net als het debuut van Asli Özge, het goed ontvangen docudrama Men on the Bridge, is haar tweede film een uitsnede van het hedendaags leven. Maar wel anders — strenger, ambitieuzer, formalistischer. De routine van die vrijpartij zie je terug in Özges observaties van de bezigheden van het tweetal, thuis en op het werk. Uitgestreken gezichten die alleen opfleuren als er verplichte gezelligheid is. Als er vrienden op bezoek komen is doen alsof er niets aan de hand is nog altijd het gemakkelijkst.
Leeft er nog iets achter die zorgvuldig gecultiveerde normaliteit? Als kijker blijf je gissen, totdat, onverwacht, de vrouw een telefoonmonteur uithoort over de mogelijkheid gesprekken af te luisteren. Even zien we een glimp van argwaan, een kiem die zal ontspruiten en voortwoekeren, maar dat gebeurt dan weer grotendeels onzichtbaar. Al gaat het nog bijna mis wanneer de vrouw een soort paniekaanval krijgt die zich ternauwernood laat bezweren.
Alles schreeuwt om een grote uitbarsting, maar Özge ziet rigoureus af van zulke dramatische technieken. Hier geen ontboezemingen of verklaringen, alleen die kalm geregistreerde, onderhuidse afbrokkeling van te lang volgehouden schone schijn. We moeten het hebben van kleine details. Een blik, een gebaar, het ongeduldig afbekken van een serveerster. Af en toe een gestileerd beeld dat de leegte fraai visualiseert. De symboliek van een kleine aardbeving.
Tot op zekere hoogte kun je bewondering hebben voor de tegendraadse aanpak — een stijl die het onderwerp als het ware weerspiegelt en de naargeestigheid van dit leven sterk benadrukt. Özge toont onmiskenbaar lef en grote capaciteiten. Maar toch, wanneer je de methode eenmaal doorhebt kun je er ook de kriebels van krijgen.
Het neigt nogal naar een arthousefilmcliché. Moderne vervreemding in intellectueel milieu. Hij architect, zij kunstenaar. De koele kleuren, het ontbreken van toegevoegde muziek, shots van achterhoofden, de gestileerde interieurs. Soms trekt de bestudeerde filmstijl te veel de aandacht naar zich toe.
Als bijdrage aan een kunstevenement laat de vrouw een reusachtige kei hoog boven de expositievloer hijsen. Zodat de bezoekers zich ongemakkelijk zullen voelen. De film zou je kunnen vergelijken met die indrukwekkende steen. Alleen wil het omhoog tillen in dit geval nog niet helemaal lukken.

Leo Bankersen