LA VIE MODERNE

Geen land voor oude mensen. Of jonge.

  • Datum 21-12-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films LA VIE MODERNE
  • Regie
    Raymond Depardon
    Te zien vanaf
    01-01-2008
    Land
    Frankrijk
  • Deel dit artikel

In dit laatste deel van Raymond Depardons profils paysans gaat de maker terug naar het Franse Centraal Massief waar ook de laatste overgebleven boeren dreigen te verdwijnen.

Melancholie overheerst in Raymond Depardons la vie moderne maar er dringt zich ook een gevoel van onvermijdelijkheid op. Tegenover de verdwijnende levensstijl van de kleine boeren staan de industriële en postindustriële samenlevingen die buiten beeld ’take-no-prisoners’-stijl dichterbij komen. Die buitenwereld laat de maker voor wat die is, onzichtbaar, hier en daar alleen doorklinkend in de afgemeten antwoorden die de boeren geven. Argwanende antwoorden ergens ook, maar niet naar de maker. Het is argwaan naar de onzichtbare kijker die zich zou interesseren voor iets dat ze zelf al lang hebben opgegeven. Want hier is men nuchter: dood is dood.
Depardon breekt de levens van zijn personages niet open, dat is niet zijn stijl. Wat hij doet is langzaam het gordijn opzij schuiven waarachter die levens zich afspelen. De ene keer door de camera te laten draaien terwijl het verhaal zichzelf aandient, zoals in 10e chambre, waarin verklaringen van verdachten in de rechtszaal zicht boden op de achterliggende tragiek. En de andere keer door rustig vragen te stellen, zoals in zijn avondlandtriptiek l’approche, le quotidien en nu la vie moderne waarin hij het landleven in het Franse Centraal Massief gebergte vastlegt voor het met de laatste boer verdwenen is.

Gewrichten
Omdat het zo alledaags is doet het allemaal aan een soap denken. De ene boer verliest steeds meer koeien, bij de andere blijkt die ene geit toch te weinig melk op te leveren zodat die tot groot verdriet de deur uit moet, en de aangetrouwde mademoiselle van hun neef bevalt de tachtigplussers Raymond en Marcel helemaal niet. Waarom trouwde hij toch niet met dat meisje uit de buurt die veel beter bij de boerderij past? De paar woorden die de boeren wel uitspreken geven een mooie indruk van hoe de verhoudingen liggen. Ruwe woorden, rake woorden. Mensen vormen zich duidelijk naar het landschap waarin ze leven.
De film vermijdt iedere romantisering, en dat is knap. Iedereen mag zijn verhaal houden maar niemand verliest zich in het verleden. Depardon láát niemand zich verliezen. Kalm en ritmisch weeft hij de verhalen aan elkaar. Onnadrukkelijk dient de ondergang zich aan.
Omdat ze op elkaar lijken en bijna alle scènes zich aan de keukentafel afspelen, is ervoor gekozen elk nieuw gesprek aan te kondigen met een lang shot vanuit de rijdende auto op weg naar de boerderij. Ook in de stiltes aan tafel zien we de wind buiten over het land gaan. Zo krijgt de film de nodige lucht en krijgt de kijker een beeld maar vooral ook een gevoel van de omgeving: een robuuste, verweerde wereld met een ondergrond vol stenen waarop de boeren hun gewrichten verslijten. Op dat moment weet je dat het niet alleen de schaalvergroting is die dit bestaan onmogelijk maakt, het zijn ook de mensen zelf. Er zijn te weinig jongeren die dit werk nog willen doen, waarbij ze afgesloten van de rest van de wereld voor een beetje geld dag en nacht in de weer zijn. Ook de laatste jonge nieuwkomer die in le quotidien de gok nog wilde wagen, is nu bijna verslagen.

Ronald Rovers