LA FINESTRA DI FRONTE

Dansen met een herinnering

  • Datum 19-11-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films LA FINESTRA DI FRONTE
  • Regie
    Ferzan Ozpetek
    Te zien vanaf
    01-01-2003
    Land
    Italië/Engeland/Turkije/Portugal
  • Deel dit artikel

De blikken winnen het van woorden in het bij vlagen ontroerende maar ook prekerige La finestra di fronte.

In La finestra di fronte (Het raam aan de voorkant) wordt veel gekeken. En dan niet alleen door de ongelukkig getrouwde Giovanna, die elke avond aan het keukenvenster staat te gluren naar haar overbuurman Lorenzo. Regisseur Ferzan Ozpetek (Hamam, il bagno turco, Le fate ignoranti) maakt veel werk van de blikken van zijn personages, die vaak meer zeggen dan hun woorden: de ene keer door een extreme close-up, de andere keer door een snelle montage van vluchtig oogcontact.
Een goed voorbeeld is de scène waarin de nogal hardvochtige Giovanna voor het eerst sympathie voelt voor de verwarde oude man die haar echtgenoot Filippo uit solidariteit mee naar huis heeft genomen. Ze zitten met hem aan het diner, de soep net opgediend, maar het zwijgende heerschap staart enkel voor zich uit. Argwanende blikken van Giovanna naar Filippo, naar hun kinderen, naar de man, ook wanneer deze de lepel neemt en begint te eten. De sfeer verandert zodra ze horen hoe hij slurpt, en zien hoe zijn ogen gaan glanzen: voor je het weet slurpt iedereen, de kinderen voorop, en elke slurp krijgt van Ozpetek een apart shot. Ook zonder dialoog weten de ogen en slechte tafelmanieren het ijs te breken.

Bakkersjongen
Met evenveel flair wurmt Ozpetek zich in de geestelijke blik van zijn personages, en dan met name in die van de oude man, die Simone blijkt te heten en iets te maken heeft met de in 1943 spelende openingsscène waarin een bakkersjongen om onduidelijke redenen slaags raakt met zijn baas, hem de keel doorsnijdt en wegvlucht. Wanneer Simone’s geheugen op gang komt en de gebeurtenissen uit 1943 tot leven komen, zie je de mensen die hij toen op straat ontmoette door hedendaags Rome lopen, en dan precies waar ze zestig jaar geleden liepen. Ze komen opnieuw tegenover hem zitten in het café, of hij vraagt hen ten dans wanneer hij dat eigenlijk met Giovanna doet, zodat je hem met háár door een typisch jaren veertig-appartement ziet schuifelen, tussen meisjes met lange rokken en opgestoken haar. De herinneringen zijn duidelijk nog niet compleet, en voeren je met Simone naar gesloten deuren in plaats van naar de onthulling van de geheimen die door de thrillerachtige opening werden gesuggereerd.
Geheimen die zich gemakkelijk laten raden, en alleen al daarom kun je La finestre di fronte moeilijk de thriller noemen die hij soms pretendeert te zijn. Bovendien ligt het perspectief daarvoor te veel bij Giovanna’s liefdesstrubbelingen, zeker wanneer buurman Lorenzo haar gaat helpen bij het uitzoeken van Simone’s geschiedenis. Alles wat de twee over Simone ontdekken heeft natuurlijk direct op henzelf betrekking — ook in 1943 draaide het om een verboden liefde, en om stiekem oogcontact via het keukenraam. Het verleden treedt soms letterlijk in dienst van het heden: de liefdesbekentenis die Simone in opperste staat van verwarring doet aan een van de schimmen uit zijn herinnering, citeert Lorenzo om zijn liefde aan Giovanna te kunnen verklaren. Op die manier weeft Ozpetek de twee verhaallijnen netjes door elkaar, met een bij vlagen ontroerend, maar conventioneel en uiteindelijk zelfs prekerig liefdesdrama als eindresultaat. "Maak je dromen ook werkelijkheid", zegt Giovanna’s voice-over in de slotscène. Toch weer een stapel woorden te veel.

Kevin Toma