KIRIKOU EN DE HEKS

Tijdens de herfstvakantie gaan twee fantasievolle kinderfilms in première, die zich in compleet andere werelden afspelen: een niemandsland met autowrakken en een kleurrijk Afrikaans oerwoud.

Een landje, noemden wij dat. Zo’n onbestemd terreintje, liefst in de buurt van een bouwplaats, waar rioolbuizen lagen, groot genoeg om in te schuilen. Hout om op te stoken, een flinke berg zand en wie weet wel een autowrak. Daar worden heilige verbonden gesmeed, rituelen bedacht en geheimtaal verzonnen. Geef een kind een landje en het is gelukkig.
In de Vlaamse jeugdfilm De bal draait het allemaal om zo’n onbestemd stukje grond, in dit geval een verlaten stadspark. Er ligt erg mooi afval, zoals een sportvliegtuigje, een roestig kabelbaantje, een 2-CV en zo meer, waarmee kinderen zichzelf een soort Neverland hebben geschapen.
Acht- tot twaalfjarigen zullen geen enkele moeite hebben hierin een paradijs te herkennen en te snappen dat alles, alles in het werk gesteld moet worden om afbraak ervan tegen te houden. Want de valse industrieel annex burgemeester Carlow (een ingetogen, gemene Rijk de Gooijer) wil er een winkelcomplex neerzetten en de kinderen verbannen naar aftandse sportzalen.
De bal is een schoolvoorbeeld van een Betere Kinderfilm. Hoofdpersoon Sofia (12-jarige schoonheid Martje Ceulemans) is een beetje stuurs maar erg dapper. In haar eenzame strijd tegen het onrecht krijgt ze niet alleen hulp van een eerst wat lastig vriendengroepje (de Beestie Boys), maar bovenal van een magische bal, die haar door een zigeuner cadeau gedaan wordt. Deze bal, vlekkeloos geanimeerd en volkomen geloofwaardig, wordt gedurende vijf dagen haar vriend en medestrijder. Maar hij heeft ook zijn nukken en grillen: hij is jaloers en ijdel bovendien.
De wereld van de desolate voorsteden van Brussel, waar de film gedraaid werd, en de magische wereld zijn één. Zelfs volwassenen krijgen voor even hun animistische vermogens terug.

Boze macht
Kirikou en de heks biedt magie van een heel ander kaliber. Realisme is geen seconde het uitgangspunt geweest voor deze animatiefilm. Het verhaal, gebaseerd op een Afrikaans sprookje, speelt zich af in een wereld die gemodelleerd is naar de schilderijen van de ‘naïeve’ schilder Rousseau Le Douanier.
De kleine held Kirikou, vanaf zijn geboorte vastbesloten om zijn dorp van de heks Karaba te verlossen, loopt daardoor rond in uitzinnige decors. Zijn dorp is een okerkleurige kring identieke hutten met glanzende, conische daken. Het oerwoud is een heldergroene wirwar van schijnbaar uitgeknipte stroken papier. De wereld van de heks is doods-grijs, maar bloedrood van binnen. De kleuren spatten van het doek.
De regisseur omzeilt schattigheid en effectbejag: dieren hebben geen lollige oneliners, de heks is imposant zonder dat daar paukenslagen voor nodig zijn. Verder is het recept beproefd: kleine held strijdt tegen boze macht, en moet daarom slim en sluw zijn.
Het is even wennen aan het rustige tempo en het cyclische ritme waarin Kirikou’s verhaal verteld wordt. Maar deze Afrikaanse wereld, begeleidt door pingelende muziek van Youssou N’Dour, is zo helder en aantrekkelijk, dat je hem nog de hele herfstvakantie na gaat zitten tekenen.

Sacha Bronwasser