Killing Them Softly

Andrew Dominik laat de hebzucht en malaise van de bankensector zien als een moderne film noir met Brad Pitt als huurmoordenaar. Helaas overschreeuwt de film zichzelf.

Tuurlijk wilde Brad Pitt nog een keer met Andrew Dominik werken. Dominik had in 2007 The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford gemaakt, een western die het genre dertig jaar na verdwijnen nog even verrassend binnenstebuiten keerde met z’n nuchtere, antisensationele stijl. Genoeg reden om uit te kijken naar Dominiks volgende film.
Dat werd deze maffiafilm over een stel onderknuppels die een plan bedenken om op te klimmen in de onderwereldhiërarchie van Louisiana. Dat plan behelst het overvallen van een illegaal pokerspel waarna ze de schuld bij iemand anders in de schoenen willen schuiven. Dat kan niemand ongestraft doen, weet iedereen die wel eens een aflevering van The Sopranos heeft gezien. De rest van de film is de opzettelijk mechanische, routinematige uitvoering van dat vonnis door Jackie Cogan (Pitt), een huurmoordenaar die gedisciplineerd maar met tegenzin z’n werk doet.
Dominik heeft een soort bouten en moerenstijl van filmmaken. Hij kent de regels van het genre en hij speelt ermee. In Killing Them Softly zie je dat aan de zelfbewuste en komische logica waarmee het verhaal zich voltrekt. Ondertussen geeft Cogan een soort colleges maffiakunde, door Pitt gepresenteerd met de rust van de leraar die alle verbazing voorbij is. Als het hierbij was gebleven dan was Killing Them Softly een vermakelijke en stijlvolle film geweest.
Maar Dominik wilde ook een maatschappijkritische film maken. Op zich geen probleem maar wel als je dat in neonletters op de daken zet. Doelwit is de economische crisis en de rol van de banken. De film spiegelt de malaise en hebzucht in de maffiawereld aan de malaise en hebzucht in de financiële sector en subtiel is daarbij niet het sleutelwoord. Vergelijk dat met de elegante manier waarop William Friedkin deze maand de VS moreel failliet verklaart in Killer Joe.
De gedoemde antihelden van het film noir genre waar Dominik stilistisch naar verwijst met z’n duisternis en rokerige achterkamers, waren altijd al een metafoor voor wat er mis was met de maatschappij. Zonder dat het hardop gezegd hoefde te worden. Killing Them Softly — zelfs de titel is een onverholen verwijzing naar wat de financiële sector met de rest van de wereld doet — is niks meer dan een overbodige herhalingsoefening, ook al is de film verder prima uitgewerkt. En ook al vertonen Brad Pitt en James Gandolfini hun kunsten met flair en humor.

Ronald Rovers