Jane by Charlotte

Beetje familiair, die titel Jane by Charlotte. Alsof iedereen meteen weet wie Jane en Charlotte zijn. De documentaire waarin Charlotte Gainsbourg haar moeder Jane Birkin beter wil leren kennen heeft sowieso een nogal hoog familiegehalte.

Hoe leer je je moeder beter kennen? Waarschijnlijk niet door met een filmcrew langs te gaan. Toch is dat wat acteur Charlotte Gainsbourg doet voor haar regiedebuut. Ze wil een intiem beeld van haar moeder Jane Birkin geven. Of in haar eigen woorden, “naar je kijken zoals ik nooit eerder naar je durfde te kijken”.

Dat klinkt nogal vaag, maar Gainsbourg wilde in elk geval geen film maken over het werk van haar moeder. Geen woord dus in Jane by Charlotte over hoe Birkin in 1969 een wereldberoemd sekssymbool werd dankzij het met Serge Gainsbourg gekreunde lied ‘Je t’aime moi non plus’. En ook niets over haar acteercarrière. Het gaat Charlotte om het privéleven van haar moeder en vooral hun gezamenlijke gezinsverleden met Gainsbourg.

Charlotte is de middelste van Birkins drie dochters en de enige die werd geboren uit Birkins relatie met Gainsbourg. Haar oudere zus Kate kwam voort uit Birkins akelige huwelijk op negentienjarige leeftijd met de Britse filmcomponist John Barry en haar jongste zus Lou is het kind van filmmaker Jacques Doillon. Kate overleed in 2013 na waarschijnlijk een zelfmoordsprong uit een appartement in Parijs.

Wie dit allemaal niet wil weten, heeft weinig te zoeken bij Jane by Charlotte, waarin moeder en dochter terugblikken op het verleden. Dat levert veel voorzichtige gesprekjes op en af en toe een serieuze ontboezeming van Birkin, zoals dat ze als moeder nooit hoogte kreeg van Charlotte. Dat ze de veertienjarige Charlotte naakt wilde zien en haar borsten wilde aanraken (“Ik wilde tactiel met je zijn”) klinkt prettig openhartig. Maar dat Charlotte haar moeder, die nog steeds als zangeres optreedt, filmt tijdens optredens in New York en Tokio, is vast leuk voor het familiearchief – de kijker heeft er weinig aan.

Bizar is het bezoek van de twee aan het Parijse appartement waarin ze met Gainsbourg leefden. Sinds zijn dood in 1991 is er niets veranderd in de woning. In asbakken liggen nog sigarettenpeuken, gouden platen hangen aan de muur en ook Birkins parfumflesjes staan er nog. Het voelt alsof Gainsbourg elk moment dit lege spookhuis binnen kan komen lopen.

Jane by Charlotte is een te particuliere tocht langs memory lane, die in het heden eindigt met een weinig gelukkige Birkin. De 75-jarige worstelt met haar uiterlijk (“Op een gegeven moment herken je jezelf niet meer in de spiegel”) en twijfelt of ze het goed heeft gedaan in haar leven. Ze kan niet slapen zonder slaappillen en ligt tot ver in de middag in bed als ze niet hoeft op te staan. Het klinkt behoorlijk depressief. Maar klopt dat beeld? Birkin voedt zelf het wantrouwen: “Soms vraag ik me af of ik de waarheid vertel. We vrezen het ware verhaal.”