HET VERHAAL VAN XIAO YAN

In de kinderfilm het verhaal van xiao yan vecht een meisje voor haar recht om naar school te gaan. Een humoristisch-educatieve film over educatie.

En nou maar hopen dat Xiao Yan niet zo iemand als ‘de kindertjes in Afrika’ wordt. "Eet je bord leeg." "Nee." "De kindertjes in Afrika zouden blij zijn als ze iets te eten hadden." "Stuur mijn eten dan maar naar Afrika." Voorgaand gesprekje komt uit een aflevering van de strip Jan, Jans en de kinderen van alweer flink wat jaren terug, maar zal ongetwijfeld aan menig eettafel in vergelijkbare vorm nog wel eens gevoerd worden.
"Je moet naar school." "Ik wil niet." "Maar de meisjes in China zouden blij zijn als ze naar school zouden mogen." "Adopteer dan maar een meisje uit China."

Trouwen
Xiao Yan is zo’n meisje uit China. Ze leeft met haar moeder en twee broertjes in een dorpje in de provincie Ningxia, een autonome regio in het woestijnachtige Noord-Westen van China. Het is een van de armste regio’s van het land en de vader van het gezin beproeft dan ook als gastarbeider elders zijn geluk. Als aan het einde van het schooljaar de meester aankondigt volgend jaar het schoolgeld met 4 yuan 80 te verhogen tot 24,80 (nog geen vijf euro), dan maakt de moeder van Xiao Yan korte metten met de dromen van het leergierige en slimme meisje. Er is simpelweg niet genoeg geld om drie kinderen naar school te sturen en haar broertjes hebben het harder nodig dan zij, want zij gaat binnenkort toch trouwen dus ‘waar heb dat allemaal voor nodig’?
Het is even slikken. Want het zal best waar zijn dat in Ningxia dertienjarigen moeten trouwen. De moeders en tantes van het dorp komen zowaar met een bruidegom op de proppen, die door zijn ouders uitgehuwelijkt wordt omdat hij juist níet naar school wil. Maar het kan ook zijn dat de fijnzinnige ironie van deze situatie een Westerse toeschouwer ontgaat.
De list die Xiao Yan verzint om toch naar school te mogen, verschilt niet zoveel van de oplossing waar Westerse kinderen mee zouden komen om toch iets voor elkaar te krijgen wat ze van hun ouders niet mogen — een hond, op zeilkamp, een iPod — ze probeert op allerlei mogelijke manieren aan geld te komen, met tragikomische gevolgen. Die universele herkenbaarheid is er wel de reden van dat de debuutfilm van Fang Ganliang over de grenzen van z’n sociaal-culturele situationering ‘reist’ zoals dat heet. En de volwassen cameravoering, die het jeugdige publiek kennis laat maken met het plezier van mooie composities en totaalshots waarin van alles te ontdekken valt. Blijft natuurlijk het educatieve ondertoontje van het verhaal van xiao yan (shang xue lu shang, 2004, in 2005 al op het Cinekid-festival te zien), maar ook dat is al een stuk minder dan in de jeugdfilms die pakweg een jaar of tien geleden uit de Volksrepubliek kwamen.

Dana Linssen