Herself

Dit Ierse sociaal-realistisch drama, over een door haar echtgenoot mishandelde vrouw die met haar kinderen het huis ontvlucht en vervolgens een tiny house besluit te bouwen, slaat de plank goed mis.

Wanneer een jonge moeder en haar kinderen frivool dansen en de man des huizes de muziek ineens uitzet, voel je meteen: dit is een vader die zijn gezin een gelukkig leven misgunt. Dat de openingsscène van Herself ontaardt in een mishandeling waarbij de bruut de hand van zijn echtgenote onherstelbaar toetakelt, komt dan ook niet als een verrassing. Het is wel de druppel die voor Sandra (actrice Claire Dunne bedacht het verhaal en is co-scenarist) de emmer doet overlopen. Ze vlucht op stel en sprong het huis uit met haar kroost. Waarna ze door de sociale dienst tijdelijk wordt gehuisvest in een hotel.

De volgende stap is het vinden van een nieuw huis. Sandra lijkt vastberaden ditmaal écht de huwelijkse knoop door te hakken. Maar voor arme, hardwerkende moeders met kinderen zijn in het hedendaagse Ierland geen vacante woningen. Of je moet duizend euro per maand betalen om in een zogeheten shithole te wonen. En zoals dat gaat in deze tijd van het laatkapitalisme wordt Sandra van het kastje naar de muur gestuurd en verschuilen ambtenaren zich achter nietszeggend jargon. Waardoor je begrijpt dat Sandra overweegt terug te keren naar manlief Gary (Ian Lloyd Henderson), die zich ineens poeslief gedraagt.

Van meet af aan is het kraakhelder dat Herself draait om de wooncrisis. En het feit dat het uitgerekend de mishandelde vrouwen zijn die soms op straat komen en in het ergste geval hun kinderen verliezen. Dunne richt dan ook in haar scenario het vizier op het systeem, dat evident van geen kant deugt. Maar dan laat ze zich afleiden: zou een tiny house – een soort minicottage – misschien soelaas bieden? Die zou Sandra voor zo’n 45 duizend euro kunnen bouwen in de achtertuin van een vrouw voor wie ze haar huis schoonmaakt. Met zo’n klein woninkje zouden een groot deel van haar problemen als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Het concept van het tiny house wordt in Herself onnodig geromantiseerd en op een sokkel gehesen. Terwijl het uitgangspunt van degelijke woonhuisvesting zou moeten zijn dat woningzoekenden in beginsel recht hebben op een volwaardig huis, dat niet als een soort bijgebouwtje bij een ander achter het huis is geplempt. Na deze verhaalwending verandert Herself van een speelse, geëngageerde knipoog naar het sociaal-realistische werk van filmmaker Ken Loach, in een bij vlagen zoetsappige film die zo graag een publiekslieveling wil zijn en niemand voor het hoofd wil stoten.

Terwijl ontregelen soms juist hoort bij de sociaal-realistische film. Maar misschien is Herself een voorbeeld van hoe het genre is ingedut.