Habemus Papam

De baas worden van een club met 1 miljard leden: je moet maar willen. Michel Piccoli klapt er in Habemus Papam in elk geval helemaal van dicht.

Het is nog steeds een met mysteries omgeven sollicitatieprocedure: de selectie van een nieuwe paus. Voor de witte rook verschijnt wordt er in het Vaticaan druk op papiertjes gekrabbeld en volop gelobbyd. Habemus Papam voegt daar gebeden aan toe: ‘Lieve Heer, laat mij het niet worden.’
In Nanni Moretti’s kijk op de pausverkiezing wil eigenlijk niemand de hondenbaan op zich nemen. Hij presenteert een scenario dat wellicht ooit aan de orde is geweest: werkweigering in het Vaticaan. Want de bejaarde kardinaal Melville (Michel Piccoli) die na lang beraad door zijn gelijken uitverkoren wordt, krijgt een acute paniekaanval en durft zijn kudde op het balkon niet onder ogen te komen. Wat te doen? In allerijl wordt de hulp van een psychotherapeut (Moretti zelf) ingeroepen. Deze gaat direct aan de slag, om te ontdekken dat zijn klassieke stokpaardjes (seks, verlangen en onvervulde fantasieën) niet helemaal van toepassing zijn bij de behandeling van de bejaarde kerkvader. Dat elke sessie met de nieuwbakken paus nauwkeurig wordt geobserveerd door een stoet aan Vaticaan-medewerkers helpt ook niet.
Met zichtbaar plezier probeert Moretti zich een voorstelling te maken van het dagelijks leven achter de schermen van de Rooms-Katholieke Kerk. En het moet gezegd: hij gaat daarbij met meer begrip te werk dan je van deze linkse intellectueel zou verwachten. Maar plotseling neemt de paus onverwacht de benen en duikt onder in een Romeinse volkswijk. De kerk is zijn leider en de film zijn hart kwijt. De regisseur probeert de aandacht vast te houden door onder meer een volleybalwedstrijd tussen de kardinalen te organiseren, maar dan gaat Habemus Papam al nergens meer over. Het is te veel Moretti, en te weinig Piccoli. Wat de film interessant houdt, is de humane vertolking van Piccoli als hij wel in beeld verschijnt. Deze icoon uit een verdwenen filmtijdperk maakt van de rol een aandoenlijk schouwspel. Ondanks, of misschien wel dankzij zijn twijfels is hij een paus zoals elke katholiek zich zou wensen: nederig, zelfs kwetsbaar, maar met een enorme overtuigingskracht en menslievendheid. Je zou er bijna gelovig van worden.

Mark van den Tempel