Gogo

Een flagrante vorm van exotisme

  • Datum 08-12-2021
  • Auteur Omar Larabi
  • Thema Filmkrant 442
  • Gerelateerde Films Gogo
  • Regie
    Pascal Plisson
    Te zien vanaf
    09-12-2021
    Land
    Rusland, 2021
  • Deel dit artikel

Deze pseudo-documentaire over “het oudste schoolmeisje van de wereld”, een sympathieke, hoogbejaarde Keniaanse die poogt haar basisschooldiploma te halen, is een flagrante vorm van exotisme die schuurt tegen poverty porn.

De 94-jarige Priscilla Sitieni, die door haar familie liefkozend ‘Gogo’ wordt genoemd, wil graag een goed voorbeeld zijn voor haar achterkleindochters. Maar ze maakte net als veel vrouwen in Kenia de basisschool niet af. We zien hoe de hoogbejaarde vrouw, gehesen in een groengrijs schooluniform, vier jaar geleden besloot alsnog haar diploma te halen. Omringd door onbevangen klasgenootjes krijgt Gogo les in taal en rekenen. Ze zit vooraan in de klas, want ze heeft grote moeite om de juf te verstaan. Dat is een koddig gezicht. Sowieso ontpopt de hoofdpersoon zich als een charmante verschijning die net zo vrijmoedig blijkt als haar nieuwe kameraadjes.

Gogo oogt aanvankelijk dan ook als een sprookje. Gesitueerd in een afgelegen deel van Kenia, in de Grote Riftvallei, waar als ’s ochtends de nevel is opgetrokken de weides zich uitstrekken tot aan de horizon. Daar stapt Gogo op een dag achterin een truck om zich na een lange rit te voegen bij haar klasgenootjes op een kostschool, waar ze maanden zal verblijven. Gelukkig staat haar bed in een zijkamertje zodat haar nachtrust niet verstoord wordt door de andere leerlingen. De hele onderneming oogt van meet af aan potsierlijk en bovenal gekunsteld.

Dat komt ook omdat Gogo in zekere zin een pseudo-documentaire is: het is evident dat veel scènes zijn geënsceneerd. Dat zie je aan de cameravoering, de montage, en de wat houterige uitspraak van dialoog. De momenten die ertoe zouden moeten doen, die de kijker in vervoering zouden moeten brengen, worden vervolgens overstemd door zoetsappige orkestmuziek die memoreert aan The Lion King (1994) en andere clichébeelden van Afrika. Filmmaker Pascal Plisson komt eigenlijk niet verder dan een vorm van exotisme die aanschuurt tegen poverty porn. Close-ups van kinderen in kapotte schoenen herinneren de kijker aan de grote kloof tussen de eerste en de derde wereld.

Beelden van de schoolkinderen die enthousiast zingen en stukjes reciteren hebben dan ook slechts één functie: de kijker vermaken. Met als dieptepunt een schoolreisje naar de savanne, waar Gogo leeuwen in het wild ziet en een dorpje van de Masai bezoekt. Dat is immers ook wat wij westerlingen steevast doen in Afrika. Dat kennen we. Maar de oprechte interesse om Gogo echt te leren kennen ontbreekt tot aan de aftiteling.