Film ist. A Girl & a Gun

Stuwend lava en lillende borsten

Voor het wonderlijke Film ist. A Girl & a Gun smolt Gustav Deutsch fragmenten uit vergeten documentaires, lyrische melodrama’s, obscure wetenschappelijke films, antieke porno en dubieuze propaganda samen tot een nieuw verhaal over het ontstaan van de aarde en de rampen die volgden.

Werkelijk duizelingwekkend is Film ist. A Girl & a Gun van Gustav Deutsch (Welt Spiegel Kino, 2005), die het weer voor elkaar krijgt om van oude filmbeelden een zeer opwindende, meeslepende montage te maken waarin hij vuurrode beelden van stuwend lava aan lillende borsten koppelt en zo het ontstaan van de aarde en het leven verbeeldt. Met een belangrijke rol voor de even subtiele als stuwende elektronische muziek van Christian Fennesz.

Het sterkst is het begin van de tegendraadse collage, als de Genesis opnieuw wordt beleefd via lyrische, fel getinte archiefbeelden met een enorme energie, waardoor het medium film zelf een soort oerkracht lijkt te zijn geworden. Dit deel bestaat enkel uit stukjes wetenschappelijke films omdat daar, in het lab, de cinema geboren is. Het paradijs vol naakte bosnimfen dat hierop volgt, eindigt in een wereld vol slagvelden en waanzinnige wetenschappers. De hoofdstukken heten Genesis, Paradeisos, Eros, Thanatos en Symposium, en de titel is ontleend aan de uitspraak van Godard dat je alleen een meisje en een pistool nodig hebt om een film te maken.

Gifgas
In archieven uit elf filmmusea van over de hele wereld zocht Deutsch naar zwijgende beelden die altijd los van elkaar hebben bestaan maar door zijn ogen ineens frappante overeenkomsten vertonen, of het nou qua vorm, beweging of verhaal is. Zo draagt iedereen op een gegeven moment maskers, tijdens een carnaval, in een pornografische scène en om zich tegen gifgas te beschermen. Al die fragmenten uit vergeten documentaires, lyrische melodrama’s, obscure wetenschappelijke films, antieke porno en dubieuze propaganda smolt hij samen tot een nieuw verhaal. ‘Uit zijn verband gerukt’ is bij hem juist een compliment.

Het enige fragment met origineel geluid is dat van Zarah Leander die een quasi-Cubaanse ballad zingt; op de rest van de soundtrack klinkt vaak drone-muziek die de sfeer alleen maar vreemder maakt.

Film ist. kan die verbazing niet de hele film vasthouden. Daar is hij iets te wisselvallig voor. Het is ook geen subtiele film, zodat het op een bepaald moment moeilijker wordt om goed naar de overkill aan beelden kijken. Beter is het om de beelden vanaf dat moment te ondergaan, en om niet alle uitweidingen over seks en dood, liefde en geweld te willen vatten. Het komt erop neer dat als er iets ontstaan is, er onvermijdelijk vernietiging volgt, waarna er weer plaats is voor iets nieuws. En die natuurkrachten uit Film ist. moet je niet tekort doen door ze te willen definiëren en afbakenen.