Encore

Een lelijke val op het hoogtepunt van haar balletcarrière maakt een eind aan Élise’s meisjesdroom. Op haar 26ste moet de zwaar geblesseerde solist zichzelf opnieuw uitvinden. Bestaat er zoiets als een tweede dansleven?

“Dáárom wilde ik dat je rechten ging studeren. Als je je leven bouwt rondom een lichaam, heb je twee levens nodig.” Wat Élise’s vader Henri betreft is daarmee de kous af. Heeft ze zijn boek trouwens al gelezen? Zelfs terwijl ze in de diepste put zit, moet Élise het niet van haar vader hebben.

Élise schittert als solist bij het Parijse Operaballet, tot ze tijdens de opvoering van balletklassieker La Bayadère haar voet ruïneert. Ze zal jarenlang moeten revalideren: een doodsvonnis voor iedere professionele balletdanser. Diepbedroefd besluit Élise haar eveneens ‘gevallen’ balletvriendin te helpen met een cateringklus bij een artiestenverblijf in Bretagne. Terwijl Élise lusteloos daar mise-en-place afhandelt, dansen inspirerende leeftijdsgenoten uit een modern dansgezelschap voor haar ogen. Als ze op zeker moment mee mag repeteren, trekken langzaam maar zeker die zwarte gordijnen op.

Een fictiefilm rondom dans stond al lang op de verlanglijst van Cédric Klapisch (Retour en Bourgogne, 2017). In 2010 maakte hij de documentaire Aurélie Dupont danse l’espace d’un instant, over de toenmalige solist bij het Paris Opera Ballet. Vervolgens registreerde hij verschillende choreografieën van het prestigieuze balletgezelschap. In coronajaar 2020 maakte hij met deze dansers de veelbekeken korte dansfilm Dire merci (2020), waarbij zij zichzelf in actie filmden vanuit hun eigen quarantaineplek.

Voor Encore castte Klapisch echte dansprofessionals in de dansrollen; hij wilde het gebruik van body doubles zoals in Darren Aronofsky’s Black Swan (2009) absoluut vermijden. Zo debuteert prima ballerina Marion Barbeau in de hoofdrol en speelt ook choreograaf Hofesh Shechter zichzelf. Het dansgezelschap voert ondertussen Shechters choreografieën uit. De score, deels bestaande uit muziek van Shechters stuk ‘Political Mother: The Choreographer’s Cut’ (2011), is minimalistisch, dan weer bombastisch of spannend overlappend.

Soms worden issues die ongetwijfeld binnen de balletwereld spelen aangeboord, zoals rigide leefstijl, gevoelens van superioriteit, maar ook de kritiek op het tragische vrouwenlot in het klassieke ballet. Een van de ‘bekeerde’ balletdansers stelt zelfs beeldend dat “ieder meisje in een witte tutu in feite een ten dode opgeschreven vrouw is”.

Dit scenario is afwisselend de droom én nachtmerrie van ieder balletmeisje. Het drama is doorspekt met luchtige, komische en romantische scènes en blijkt zo een feelgoodfilm pur sang. Het moderne sprookje over wederopstanding eindigt keurig rond op alle fronten, met een nieuwe toekomstdroom, hernieuwd dansplezier en een kersverse geliefde. Zelfs vaderlief krijgt die langverwachte confrontatie met zijn dochter voor z’n kiezen.