Emily

Het ontbreekt aan gekte

  • Datum 02-11-2022
  • Auteur Basje Boer
  • Thema Filmkrant 451
  • Gerelateerde Films Emily
  • Regie
    Frances O’Connor
    Te zien vanaf
    24-11-2022
    Land
    Verenigd Koninkrijk, 2021
  • Deel dit artikel

Emily

Met Emily hoopt debuterend regisseur Frances O’Connor antwoord te geven op de vraag hoe Emily Brontë het voor elkaar kreeg om Wuthering Heights te schrijven. Maar hoe verbeeld je een bezigheid die zich afspeelt in iemands gedachten?

“Hoe schreef je het?” Een onwel geworden Emily Brontë is op bed gelegd. Dit bed zal haar ziekbed worden en uiteindelijk haar sterfbed. Toch kan haar zus Charlotte haar woede niet binnenhouden. “Hoe”, wil ze weten, “schreef je Wuthering Heights?” Het is een lelijk boek, briest ze. Een smerig boek vol egoïstische personages. Emily, die daar met starende ogen ligt, alsof ze de dood al in de ogen kijkt, antwoordt: “Goed zo.”

Lelijk is Wuthering Heights (1847) inderdaad. In het enige boek dat Emily Brontë schreef, is eeuwige liefde niet mooi maar beklemmend. In dit boek ligt liefde heel dicht bij haat en haat heel dicht bij waanzin. In dit boek is verliefdheid hetzelfde als doodsdrift.

Hoe schreef ze Wuthering Heights? Emily, het regiedebuut van acteur Frances O’Connor, opent met de scène waarin Charlotte Brontë (zelf ook schrijver, van het minstens zo beroemde Jane Eyre) haar zieke zus aanvalt. Het is precies die vraag waarop O’Connor, die ook het scenario schreef, antwoord wil geven. Maar hoe breng je een bezigheid in beeld die zich vooral afspeelt in de gedachtewereld? En hoe vertel je het levensverhaal van een vrouw over wie we frustrerend weinig weten? Daarvoor sprak O’Connor niet alleen haar eigen fantasie aan, maar ook Emily Brontë’s belangrijkste nalatenschap: Wuthering Heights.

Emily (Emma Mackey) groeit op in een dorpje in West Yorkshire, waar ze als volwassen vrouw bekend komt te staan als buitenbeentje. Ze is fragiel, zowel fysiek als emotioneel. Maar, zo beargumenteert O’Connor, ze is ook een vrije geest die weigert zich aan te passen aan de mores van haar tijd. In plaats van een zelfstandig bestaan op te bouwen, droomt Emily weg in haar verhalen. Ze schrijft over seks en experimenteert, samen met haar geliefde broer Branwell (Fionn Whitehead), met alcohol en drugs. Ze gaat, uiteindelijk, een gepassioneerde seksuele relatie aan met William Weightman (Oliver Jackson-Cohen), die met Emily’s vader werkt in de plaatselijke kerk.

Hoe schreef Emily Brontë Wuthering Heights? O’Connor zoekt het antwoord in clichés over onmogelijke liefdes en kinderlijke rebellie. Volgens haar werd de gedoemde romance uit Wuthering Heights niet door Brontë verzonnen, maar letterlijk door haar beleefd. Volgens haar was Brontë niet écht gek, of écht vreemd, maar een feminist avant la lettre. Voor een film over een van de meest duistere boeken uit de wereldliteratuur voelt dat als een slappe conclusie. De gitzwarte romantiek van Wuthering Heights, en de gekte die eruit spreekt, zijn niet terug te vinden in Emily.