ELIZABETH: THE GOLDEN AGE

elizabeth: the golden age is volgens historici een hysterische en belachelijk inaccurate film over de Britse ‘virgin queen’ Elizabeth. Ons oordeel: fantastisch.

Wie een historisch verantwoord ‘period piece’ zoekt kan beter american psycho gaan kijken. elizabeth: the golden age, ook wel ‘The passion of the queen’ is meer een ‘mood piece’, een stemmingsstuk over de vele spielereien van de Britse koningin Elizabeth die rond 1585 pertinent weigerde in de broek van Sir Walter Raleighs (Clive Owen) te duiken. Hoewel hij toen trouwens nog geen titel had.
Vroeg 21ste-eeuws revisionisme dus en in de Britse krant The Guardian verschenen dan ook al stukken van ongetwijfeld respectabele historici die van woede nauwelijks nog hun veer konden vasthouden toen ze hun reactie spugend en fulminerend op papier zetten en naar de krant stuurden. Maar puristen hou je altijd. Ik herinner me nog dat Medisch Centrum West destijds ook tot ingezonden brieven leidde. Waarover is me ontschoten.
elizabeth: the golden age, het vervolg op elizabeth (1998), is een samenraapsel van historische gebeurtenissen die creatief uit hun tijd en van hun plaats zijn gerukt (Elizabeth was minstens vijftien jaar ouder dan in de film, de locaties zouden grofweg 300 tot 400 jaar niet meer in gebruik zijn, en Walter Raleighs’ shirt met open nek, aldus Brits historicus en kledinginquisiteur Alison Weir, kon toen echt niet.)
Maar waar stond ook al weer dat de geschiedenis per se zonder fouten in films terecht moet komen? In de VS weten ze nu al niet meer wat er vijf jaar geleden allemaal gebeurde.

Intrigant
elizabeth geeft precies wat het publiek vraagt en doet dat subliem: de kleding is om in te verdrinken, grootse en meeslepende jurken in extravagante kleuren, gedrapeerd rond een actrice (Cate Blanchett) die alle aandacht naar zich toe trekt. Of meer nog: afdwingt. Dit is dan niet de virgin queen uit de boeken, het is wel de virgin queen die de kijker wil zien: bleek gezicht met messcherpe trekken, trots en meedogenloos tegenover de Spanjaarden die haar volk willen onderwerpen, getrouwd met Engeland in een schitterend zilveren harnas, buitenwerelds en hysterisch als iets haar niet bevalt en toch met gratie en distinctie regerend als de tijd dat toestaat. Een potentaat vooral voor zichzelf, haar behoeften bevredigend met intriges aan het hof en misschien ook wel een beetje met fantasieën over Clive Owens chassis en motorophanging.
Samantha Morton is Mary Stuart, die katholieke relnicht van Elizabeth die haar met hulp van de Spanjaarden van de troon wil stoten. Maar een echte bedreiging wordt Mary nooit. Niet omdat Elizabeth alles onder controle heeft, want die houdt zich met moeite vast aan de realiteit. Nee, het is alsof Elizabeth niet overwonnen kán worden. Geoffrey Rush is beroepsintrigant aan het hof, maar met het hart op de juiste plek en een van de weinigen die Elizabeth nog kan vertrouwen als de oorlog met Spanje dreigt uit te breken.
‘Een improvisatie op een thema van maagdelijkheid’ zou het kunnen heten: dit is een vrije associatie, een romantische overdrijving. Shekhar Kapur maakte er mooie cinema van. Hear ye, hear ye.

Ronald Rovers