EEN REIS DOOR DE LEEGTE SYDNEY — PERTH

DocuZone: Reisdocumentaires

Het startpunt van René Roelofs’ reis door Zuid-Australië is een vraag aan zichzelf. Begin jaren tachtig emigreerde hij naar Australië, "het land van mijn jongensdromen" en een land "waar ruimte ook leegte blijkt te zijn". Toch keerde hij in 1988 weer terug naar Nederland en nu, twintig jaar later, vraagt hij zich af wat hem toch zo aantrok in dat grote lege land, en wat hem deed besluiten het weer te verlaten. Roelofs (Kerstmis in Floradorp) hoopt die vraag te beantwoorden via een treinreis van Sidney naar Perth (wat zou het reisdocumentairegenre toch zonder trein moeten doen). Het is een interessant maar breed uitgangspunt dat vraagt om een kritische blik en oog voor details, om te voorkomen dat de documentaire uitwaaiert. Dat gebeurt toch: de treinreizigers die aan het woord komen hebben niet veel te melden, en ook de gesprekken buiten de trein graven niet altijd diep. De treinmachinist weet ons nog wel te melden dat de 477 kilometer lange route door de boomloze Nullarbor Vlakte de langste rechte rails zijn ter wereld, wat Roelofs aangrijpt om uit de trein prachtige maar obligate beelden van een onmetelijke vlakte met verschroeide plukjes te filmen. Een paar bewoners van Broken Hill, een tussenstop voor Nullarbor, weten de lethargie wel zichtbaar te maken: ze zijn vooral trots op hun golfbaan, en hun ultieme vrijetijdsbesteding is het cafébezoek en het sleutelen aan de auto. Niet echt typisch Australisch, deze voorliefdes. "Niemand die je de wet voorschrijft", geeft de man die zich ver van de stad heeft verschanst op als stoerdere reden om in Australië te wonen. Pas als de problematiek rond de aboriginals aan de orde komt, krijgt de documentaire wat reliëf: "Aboriginals hebben juist geprofiteerd van de komst van de blanken", zegt de blanke. "De blanken hebben ons een cultuur van hebzucht gebracht", zegt de aboriginal. En Roelofs oorspronkelijke vraag? Die blijft vooralsnog onbeantwoord.

Mariska Graveland