Drive-Away Dolls

Drive-Away Dolls, de eerste film die Ethan Coen solo regisseert, is een exploitatiefilm over twee stoere lesbiennes. In hun auto trekken ze zuidwaarts in Amerika – en wat volgt is een vreemde mengeling van actie, komedie, knipoog en kwinkslag.

“We need a drive-away“, zegt Jamie. Haar accent is vet aangezet Texaans, haar stem klinkt ongeduldig. Ze heeft haar relatie net verbroken, ze wil de wereld in, en aan haar zijde staat Marian, haar nieuwe liefde-in-wording – een roadtrip lonkt voor deze twee energieke, goedgebekte vrouwen van rond de dertig, ze willen vanaf Philadelphia naar het conservatieve, zuidelijke Tallahassee. Handig, zo’n drive-away-service, die hoef je alleen maar naar zijn bestemming te rijden en daar af te leveren, simpel.

Wat ze nog niet weten, is dat de auto die ze meekrijgen eigenlijk aan criminelen toebehoort, die vervolgens een achtervolging inzetten. Want in de achterbak van deze drive-away-Dodge zit bagage die ze beslist terug willen krijgen. Wat volgt is een mengeling van actie, komedie, knipoog en kwinkslag.

Drive-Away Dolls is de eerste film die Ethan Coen solo regisseert, en wie een beetje zijn best doet kan genoeg gelijkenissen bespeuren tussen dit ‘debuut’ en het oeuvre dat hij samen met broer Joel opbouwde: hetzelfde hoge tempo, eenzelfde combinatie van lichtvoetig en gewelddadig, een wonderlijke stoet bijpersonages bovendien. Toch heeft Drive-Away Dolls duidelijk een eigen accent. Ethan Coen schreef het scenario samen met producent en editor Tricia Cooke – de twee zijn al meer dan dertig jaar getrouwd. Cooke heeft daarnaast altijd publiekelijk uitgesproken dat ze op vrouwen valt, afgelopen zomer liet ze zich in een interview nog ontvallen: “Tussen getrouwd zijn met Ethan en queer zijn is altijd een kleine breuk. Ik wilde ook queer films kunnen maken.”

Drive-Away Dolls is duidelijk vanuit dat verlangen tot stand gekomen (de oorspronkelijke titel luidde Drive-Away Dykes, maar daar hadden investeerders grote moeite mee). De film, gesitueerd in 1999, drijft de spot met exploitatiefilms uit vooral de jaren zeventig, en de nadruk ligt volledig op lesbische liefde, of eigenlijk vooral op lesbische lust. Aanvankelijk zijn de wilde Jamie en de meer introverte Marian onderling nogal verschillend, maar algauw groeien ze naar elkaar toe, vooral via seks. In deze ruim tachtig minuten zitten opvallend veel vrij expliciete seksscènes, er zijn meerdere orgasmes te zien, veelvuldig verschijnen er dildo’s in beeld.

Kozen Coen en Cooke daar hoofdzakelijk voor omdat het zo hoogstzelden gebeurt in Hollywood-films? Daar valt dan beslist iets voor te zeggen. Drive-Away Dolls drijft op een omkering van de geijkte rolpatronen: de mannen zijn hier de sulletjes, het patriarchaat stelt tijdens deze roadtrip niks voor, Jamie (Margaret Qualley) en Marian (Geraldine Viswanathan) wekken vanaf het begin af aan een onverschrokken indruk. En dus storten ze zich vol overgave op de tocht.

Hoe langer ze samen door Amerika rijden, hoe meer rare plotwendingen zich aandienen – de onvoorziene kronkels en zijpaden stapelen zich op. Uiteindelijk blijkt in de kofferbak het gekoelde hoofd van een crimineel te liggen (medium grappig) en een koffer vol met afgietsels van erecties (puberaal flauw), waar een malafide senator achteraan zit; die twee personages worden gespeeld door respectievelijk Pedro Pascal en Matt Damon, wat het gevoel geeft dat er tijdens het maken van de film veel lol is beleefd.

Maar helaas komt die slechts zelden echt over. De lichtheid van Drive-Away Dolls gaat nergens fonkelen. Er dient zich ook tegen het einde niets aan dat lijkt op ontroering of ontwikkeling. Er is, ook als de actieplot gaat knetteren en er allerijl slachtoffers vallen, geen serieuze dreiging. Geen ernst, geen spanning. Dat is ook allemaal duidelijk niet de bedoeling van deze film, gezien de vlugge montage, het voortdenderende tempo, de vele kolderieke of persiflerende momenten. De vraag resteert alleen: waar draait het in Drive-Away Dolls dan om? Een oud genre afstoffen, ja, oké, rolpatronen impliciet en soms ook expliciet bekritiseren, situaties en typetjes op de hak nemen, allemaal duidelijk, allemaal wenselijk. Alleen staat daar in deze film uiteindelijk wel weinig tegenover.