Decision to Leave

In Decision to Leave verkent de Zuid-Koreaanse regisseur Park Chan-wook het voor hem zo bekende thrillergenre. Maar deze nieuwe film, waarvoor Park in Cannes de prijs voor Beste Regisseur won, is een breuk met zijn vorige werk dankzij Parks unieke verbeelding van het innerlijke leven van zijn hoofdpersonage.

Decision to Leave gaat over een detective en zijn hoofdverdachte. Wanneer een ervaren bergbeklimmer van een berg valt en overlijdt, verdenkt detective Hae-jun de jongere vrouw van het slachtoffer van betrokkenheid. Ze heeft een duidelijk motief, maar ook een sluitend alibi. Ziedaar een perfect uitgangspunt voor een goede ‘howdunit’, een type detectiveverhaal waarin de nadruk niet ligt op wie de misdaad heeft gepleegd (‘whodunit’), maar op hoe diegene dat heeft gedaan.

Park Chan-wook is dan ook een meester in het thrillergenre. Hij beheerst zowel de bloederige, gruwelijke kant van het genre (zie misdaadthriller Oldboy, 2003) als de sensuele kant (zie erotische thriller The Handmaiden, 2016). Maar hoewel zijn nieuwste film Decision to Leave opnieuw een thriller is, breekt hij met Parks eerdere werk.

Innerlijke ruimte
In Decision to Leave vervlecht Park de spanning van een misdaadthriller met de sensualiteit van een romantische film. Hij bouwt voort op zowel de sensuele als de bloederige kanten van zijn oeuvre en creëert daarbij een versie van een thriller die zijn eerdere werk overstijgt. In Decision to Leave vermijdt Park de rauwe, groteske weergave van beide uitersten van de menselijke ervaring, zoals gruwelijke pijn of extatisch genot. Hier creëert hij iets introspectiefs en meditatiefs, in tegenstelling tot het uitwendige en vleselijke waarom hij bekendstaat. Decision to Leave schokt niet, maar fascineert.

Parks eerdere werk heeft iets voyeuristisch. Decision to Leave is dat beslist niet. Hoewel de twee hoofdpersonages elkaar constant in de gaten houden – detective Hae-jun is zelfs gespecialiseerd in surveillance – is hun uiteindelijke doel niet uitbuiting, maar begrip. De speciale manier van observeren die Park in Decision to Leave centraal stelt, komt het duidelijkst naar voren in zijn gebruik van wat we de innerlijke ruimte kunnen noemen, de filmische weergave van de gedachten, gevoelens en verlangens van zijn hoofdpersonage.

De plaats delict
Moordmysteries verbeelden vaak de gedachten van de detective die een zaak probeert te doorgronden. Een klassieke scène in een misdaadfilm is de verbeelding door de detective van hoe het delict tot stand is gekomen: een speurder pakt in gedachten het potentiële moordwapen vast en stelt zich voor hoe het slachtoffer daarmee werd omgebracht. In de serie Hannibal, bijvoorbeeld, stelt profiler Will Graham zichzelf voor als de moordenaar om zo de werkwijze en motieven van de moordenaar te begrijpen. We zien hem de plaats delict binnenstappen en in gedachten de tijd terugdraaien.

Het uiteindelijke doel van deze voorstelling is niet het begrijpen, maar het grijpen van de moordenaar. Detectives proberen zich te verplaatsen in de verdachte om zo de zaak op te lossen. Maar als Hae-jun zijn hoofdverdachte Seo-rae observeert, probeert hij haar daadwerkelijk te begrijpen. Wanneer Hae-jun uiteindelijk in haar appartement wordt uitgenodigd, kijkt hij niet zozeer rond naar aanwijzingen om zijn moordzaak op te lossen, maar naar aanwijzingen om haar beter te leren kennen. Hieruit blijkt dat Decision to Leave in de eerste plaats geen moordmysterie, maar een romance is.

In haar appartement
Hae-jun beeldt zich niet in dat hij Seo-rae is, maar dat hij bij haar is. Wanneer Hae-jun ’s nachts vanuit zijn auto naar haar kijkt, beeldt hij zich in dat hij in haar huis is. We zien hem niet in zijn auto naar haar turen, maar bij haar in haar appartement. Niet als letterlijke weergave van wat er gebeurt, maar als een weergave van zijn verbeelding: terwijl hij naar haar kijkt, beeldt hij zich in dat hij naast haar staat. In een van deze scènes stelt hij zich voor dat hij naast haar zit, terwijl zij op de bank met een aangestoken sigaret in slaap is gevallen. In Hae-juns verbeelding vangt hij de as op die van haar sigaret valt.

Dit verandert allemaal in de cruciale scène in het midden van de film: voor de eerste keer beeldt Hae-jun zich in dat hij Seo-rae is. Hij doet dat om erachter te komen hoe ze toch de moord zou kunnen hebben gepleegd. Juist wanneer hij zich inbeeldt haar te zijn, stopt hij met van haar te houden. Hij kan dus een detective zijn of een minnaar, maar niet beiden. Het idee dat liefde recht tegenover het traditionele detectiveverhaal staat, is niet baanbrekend. Maar, gezien zijn eerdere werk, is het een interessante conclusie voor Park.