De wederopstanding van een klootzak

Multitalent Guido van Driel maakt een schitterend bioscoopdebuut met de verfilming van zijn graphic novel Om mekaar in Dokkum. Openingsfilm van het International Film Festival Rotterdam.

Door Barend de Voogd

‘Blaren… op je snikkel.’ De film met de opvallende titel heeft ook een fraaie openingszin. De Amsterdamse crimineel Ronnie B. (Yorick van Wageningen) mompelt onsamenhangend terwijl hij staat te pissen tussen de berenklauw. Hij is totaal van de kaart sinds er een moordaanslag op hem werd gepleegd. Lijfwacht Janus (Juda Goslinga) klaagt dat hij de oude Ronnie niet meer is. ‘Zoals Bruce Willis totaal anders was in The Sixth Sense als in Die Hard.’
Oude Ronnie was keihard. De onfortuinlijke die niet op tijd betaalde, leerde wat Ronnie kon aanrichten met een stofzuiger. De achtjarige Marnix en zijn moeder waren ook op de verkeerde plek op het verkeerde moment. De ‘protectiebusiness’ is genadeloos; ook voor Ronnie zelf. Want zat zijn baas James Joyce (de vorig jaar overleden Jeroen Willems) misschien achter de moordaanslag? De enige aanwijzing die Ronnie heeft, is een tatoeage. De gemaskerde dader droeg het wapen van Dokkum op zijn arm.
En dus reizen Ronnie en Janus naar Dokkum. Wraak lijkt echter nauwelijks nog het motief. Ronnie is na zijn bijna-doodervaring op weg naar iets wat veel moeilijker te omschrijven valt. Iets magisch. Zijn zintuigen zijn scherper nu. Het heeft te maken met iets wat de kleine Marnix riep: ‘Er komt een rode vlinder uit uw mond!’. Iets wat verband houdt met de nachtmerries van Eduardo (Goua Robert Grovogui), een getraumatiseerde asielzoeker die zich in Dokkum verbaast over het land waar Bonifatius alle heidense bomen omver liet hakken.
De wederopstanding van een klootzak eindigt ook in een boom, en dat is slechts één van de talloze details, thema’s en beelden die het bioscoopdebuut van Guido van Driel (hij maakte eerder de televisiefilm Groen is toch de mooiste kleur voor gras) zo rijk en fascinerend maken. Het brute geweld en het hilarische verhaal over Jimmy en zijn parkiet, passen in de Tarantino- en Guy Richie- traditie van geestige gangsters, maar Van Driel voegt daar zijn eigen, fascinerende personages aan toe en een humor die voortkomt uit trefzekere observaties. Wat waren Eduardo’s eerste woordjes Nederlands? ‘Uw beltegoed is op.’
Yorick van Wageningen heeft een prachtige hoofdrol. Van de brute klootzak uit de titel tot de weifelaar die hoteleigenaresse Lotte (Rian Gerritsen) bekent dat hij zich kwetsbaar voelt, ‘als een gepelde garnaal.’ Haar forel met granaatappelpitten maakt een zeldzame ontroering los in de voormalige crimineel. Waarom? De kracht van De wederopstanding van een klootzak is dat er zoveel moois te raden overblijft. Wat is er, per slot van rekening, raadselachtiger dan het vermogen van mensen tot verandering? Wat maakt dat zelfs klootzakken in Dokkum hun wederopstanding tegemoet rijden, op een geleende fiets?
Oer-Hollands en gemaakt met een poëzie, humor en vrijheid die je hier zelden aantreft. Misschien moet je wel striptekenaar zijn om te begrijpen dat het verhaal zich meestal buiten de kaders afspeelt. De wederopstanding van een klootzak is mirakels.