CODA

De grote winnaar van het afgelopen Sundance-festival verscheen stilletjes op Apple TV+. En dat terwijl CODA niet alleen gezien, maar vooral ook gehoord moet worden: een soms wat brave, maar uiteindelijk toch aangrijpende film over hoe een tienermeid zich een weg naar vrijheid zingt.

Het is een traditie bijna zo oud als het festival zelf: ongeveer op elke editie van Sundance wordt een gehypete indiefilm voor een recordbedrag aangekocht door een hippe, nieuwe speler van de filmdistributietak. Afgelopen jaar ging die eer naar CODA — viervoudig Sundance-winnaar van onder andere de publieksprijs, de juryprijs én de prijs voor Beste Regie. Het nog opkrabbelende streamingplatform Apple TV+ legde vijfentwintig miljoen dollar neer voor deze feelgood-film van de opkomende Amerikaanse regisseur en scenarist Sian Heder (Tallulah).

Dat CODA zo aanslaat bij publiek en industrie zal niemand verbazen. Het is een aangename tranentrekker die precies weet wanneer het nét dat beetje meer sentiment moet inzetten om de traanklieren aan het werk te zetten. Ondertussen is het ook gewoon een lekker conventionele en publieksvriendelijke film, over een tiener met een enorme drang naar vrijheid die clasht met een diepgewortelde loyaliteit naar haar familie. Wat CODA toevoegt aan dit doorsnee coming-of-age-verhaal is een tot nog toe onderbelicht hoofdpersonage: Ruby (Emilia Jones) is een ‘child of deaf adults’ (afgekort ‘coda’, dus) en treedt, als enige in het gezin die kan horen, al haar hele leven op als tolk van haar vader (Troy Kotsur), moeder (Marlee Matlin) en broer (Daniel Durant). Wanneer haar zangtalent door haar muziekdocent op de middelbare school wordt opgemerkt en aangemoedigd, komt Ruby natuurlijk voor een pijnlijk dilemma te staan: blijft haar hele leven in het teken van haar dove familie staan of gaat ze haar eigen passie achterna?

Dit is een remake van het veel tammere La famille Belier (2014), waarin een jong meisje op het Franse platteland voor hetzelfde dilemma komt te staan. Wat Heder slim doet is de belegen BoerenBurgerBeweging-omgeving van het Franse origineel verruilen voor een worstelende vissersgemeenschap in Gloucester, Massachusetts, waar grillige vissers hun vangst en inkomen zien krimpen. Er kruipt een politiek en economisch geweten in Ruby’s verantwoordelijkheidsgevoel, als ze zich realiseert dat haar dove vissersfamilie het zonder haar vertaalhulp amper gaat redden. Maar bloed kruipt waar het niet gaan kan en de jonge actrice Emilia Jones weet Ruby’s grenzeloze passie voor zang en muziek op een bijzonder aanstekelijke manier te belichamen. Ze speelt een heerlijk ongemakkelijke tiener die met de juiste coaching van haar schmierende muziekdocent (Eugenio Derbez) alsnog op een prachtige manier opbloeit.

Het is deze emotionele impact waar CODA het van hebben moet. Scenarist en regisseur Sian Heder heeft hiervoor voornamelijk aan series van streamingdiensten gewerkt (Glow, Orange Is the New Black) en dat zie je terug in de verder nogal laffe beeldtaal. De cinematografie is plat, de kleuren effen en het tempo voortkabbelend. Wat misschien allemaal juist wel helpt als onopvallende opbouw naar een paar emotionele crescendo’s, waarin Ruby de constante druk van haar dove familie van zich af kan zingen. Dat zo’n keurige film zo’n gevoel van bevrijding kan overbrengen zegt ook iets over de niet in geld uit te drukken waarde van een goed verhaal als dit.

CODA is nu te zien op VoD (Apple TV+)