Child’s Pose

Een dodelijk verkeersongeluk, een dreigende rechtszaak, enveloppen met geld. Zie je wel, Roemenië is corrupt. Maar misschien wil dit psychologisch drama ook iets anders laten zien.

De Gouden Beer en de internationale pers­prijs gingen dit jaar in Berlijn naar het Roemeense Child’s Pose van Calin Peter Netzer, een strak neergezet drama over corruptie en ontspoorde moederliefde. We hadden er niet van opgekeken als hoofdrolspeelster Luminita Gheorghiu ook nog met de prijs voor beste actrice was gaan strijken. Zij draagt de film van begin tot eind als de tot de Roemeense elite behorende vrouw die haar gevoelens en berekeningen zorgvuldig verbergt achter een onbewogen masker. Ket­ting­­rokend en egocentrisch tot op het bot speurt zij met koele arendsblik haar omgeving af. Je vergeet soms bijna dat het fictie is.
In de openingsscène spuwt deze zestigjarige architecte nog haar gal over haar al ruimschoots volwassen zoon. Hij heeft namelijk het lef een eigen leven te willen leiden. Met een vrouw bovendien die haar goedkeuring niet heeft. Maar wanneer hij bij een roekeloze inhaalmanoeuvre een jongen doodrijdt, grijpt de verbitterde moeder haar kans. Al haar connecties en brutaliteit gooit ze in de strijd om een dreigende rechtszaak te voorkomen. Nu zal haar half verdoofde zoon zeker weer onder haar vleugels terugkeren. Hij heeft geen keus. Al wachten er nog wel een paar noten die harder te kraken zijn. De ouders van de doodgereden jongen bijvoorbeeld — mensen uit een arme wijk — moeten nog overgehaald worden hun aangifte in te trekken.
Wie de Roemeense cinema een beetje volgt zal de aanpak van Netzer vertrouwd voorkomen. Indringend realisme in quasi-documentaire stijl, een persoonlijk drama afgezet tegen een weinig opwekkend beeld van Roemenië.
De neiging is groot om de controledwang van de architecte op te vatten als een metafoor voor een moreel failliete samenleving. Beklemmend bijvoorbeeld om te zien hoe de in lange scènes nauwkeurig geregistreerde gesprekken keer op keer het karakter van een onderhandeling krijgen. Maar misschien willen we er te veel in zien en is het een misverstand te denken dat dit typisch Roemeens zou zijn.
De verwijzingen naar heersende corruptie verdwijnen geleidelijk uit beeld om plaats te maken voor een trefzeker neergezette psychologische studie van de verknipte moeder-zoonverhouding. De op de achtergrond blijvende vriendin van de zoon zal daarbij nog zorgen voor onthullingen die laten zien dat het allemaal minder eenduidig is dan het zich liet aanzien. Iets dergelijks gebeurt tijdens de onverwacht emotionele ontknoping.

Leo Bankersen