Call Jane

In de hoop conservatieve vrouwen voor de zaak te winnen, plaatsen de makers van Call Jane een fictieve traditionele huisvrouw in een gedepolitiseerde geschiedenisles over een illegaal abortuscollectief. De ideologische angel wordt zo uit de discussie gehaald. Juist nu die weer actueel is.

Joy (Elizabeth Banks) is een voorbeeldige huisvrouw. Ze trouwde met een studiegenoot – een strafpleiter die carrière maakt – en woont in een groene buitenwijk van Chicago. Als Joy opnieuw zwanger is, heeft ze al een vijftienjarige dochter die voor het eerst menstrueert. Vanwege een hartkwaal kan het haar het leven kosten als ze de zwangerschap doorzet.

Joy heeft haar keuze verrassend snel gemaakt, maar alleen het bestuur van het ziekenhuis kan anno 1968 in levensbedreigende situaties besluiten een dan illegale abortus toe te staan. De mannen in de bestuurskamer praten badinerend over Joy en de zelfgebakken koekjes die ze meenam heen, alsof ze niet aanwezig is. Joy neemt het heft in eigen handen en wendt thuis een miskraam voor.

Zo rolt Jane heimelijk in een netwerk van activistische vrouwen, waarin ze steeds meer taken op zich neemt. Wat aanvankelijk meer een toevallige samenloop van omstandigheden lijkt, ontpopt zich tot praktisch gedreven actie. Meer uit solidariteit dan als een ideologisch gemotiveerde keuze. Die spreekt voor de makers van Call Jane kennelijk voor zich, terwijl dat heden ten dage, met de conservatieve wind die door de VS (en Europa) waait, juist niet meer het geval is.

Hoewel er af en toe een waarschuwing valt over de consequenties, voel je te weinig wat er op het spel staat voor de vrouwen van The Jane Collective, die in werkelijkheid tot meer dan een eeuw celstraf tegen zich hoorden eisen. Veel van de schermtijd gaat op aan de abortusprocedure zelf: hoe de vrouwen bibberend op de snijtafel liggen voor een ingreep die als medisch eenvoudig wordt voorgesteld. Terwijl de op geld beluste, ondergekwalificeerde doch kundige mannelijke ‘arts’ instrumenteel te werk gaat, houdt Joy hun hand vast en stelt ze hen gerust. Daarnaast zijn er uitleggerige dialogen over de gezusterlijke samenwerking in het collectief, geleid door de praktisch-idealistische Virginia (Sigourney Weaver), waaraan een keur aan vrouwen deelneemt, van queer tot zwart en non.

In de hoop conservatieve vrouwen voor hun zaak te winnen hebben de makers een fictieve, voorbeeldige huisvrouw een gedepolitiseerde geschiedenisles ingefietst. Omdat drama en spanning worden vermeden, is Call Jane niet alleen verhaaltechnisch een wat bleke exercitie. Door abortus – op de hoge kosten na – tot iets vanzelfsprekends te bagatelliseren, wordt het belang ervan bijna weggeredeneerd. Dat is problematisch, temeer nu de legalisering van abortus in 1973 door het Amerikaanse Hooggerechtshof in mijlpaalarrest Roe vs Wade, waarmee de film eindigt, in juni van dit jaar is teruggedraaid.