BOY CALLED TWIST

Het Zuid-Afrikaanse boy called twist wil laten zien dat nog steeds miljoenen kinderen als Oliver Twist leven.

De Zuid-Afrikaanse filmmaker Tim Greene heeft het hart op de goede plek, maar een goed hart maakt nog geen goede film. Aan het idee om Oliver Twist naar het hedendaagse Zuid-Afrika te vertalen, mankeert niets. Er is niets mis met het versterken van het besef dat Oliver Twist voor ons melodramatisch kerstsentiment is, maar voor de halve wereldbevolking de dagelijkse werkelijkheid. boy called twist begint met de dood van een gevluchte vrouw in het kraambed. Haar baby wordt naar een weeshuis gebracht, waar de directrice het kind Oliver wil noemen, omdat haar oog toevallig op Dickens’ roman valt. Omdat in het tehuis al een Oliver rondloopt, wordt het Twist. De achteloosheid tekent de omgang met kinderen in boy called twist.
Een veilige plek biedt het weeshuis niet, want jaren later verkoopt de directrice een groepje kinderen, onder wie Twist, aan een handelaar die de kinderen als slaven aan boeren verhuurt. Twist houdt het niet uit en wordt doorverkocht aan een doodgraver. Bij hem gaat het mis als een stuk tuig Twist provoceert door zijn overleden moeder hoer te noemen. Twist vlucht naar Kaapstad, waar een jeugdbende hem graag inlijft. Straatroof en lijmsnuiven lijken zijn toekomst, maar het loopt anders als het slachtoffer van een beroving zich als een Barmhartige Samaritaan over Twist ontfermt. De man neemt de jongen in huis op en behandelt hem als een verloren zoon. Eind goed al goed? De gestoorde leiders van de jeugdbende zijn not amused en beginnen een zoektocht naar Twist.

Gouden hartje
boy called twist doet sterk denken aan tsotsi, dat vorig jaar de Oscar voor beste buitenlandse film won. Ook deze film liet zien dat Oliver Twist-ellende in Zuid-Afrika nog voor het opscheppen ligt. tsotsi ging weliswaar over een negentienjarige bendeleider en niet over een kind, maar de film ademde dezelfde gewelddadigheid en hetzelfde gebrek aan perspectief. Ook toverde tsotsi net als boy called twist een onverwacht happy end uit de hoge hoed. Dat tsotsi de betere film is, komt doordat hij niet verbergt dat opgroeien in ellende en geweld kinderen beschadigt. Bendeleider Tsotsi heeft zo’n ontspoord gevoelsleven dat het plegen van een moord hem niets doet. Deze realistische rauwheid ontbreekt in boy called twist. Wat er ook gebeurd: Twist behoudt zijn gouden hartje. De knul lijkt immuun voor de slechtheid om hem heen. Hij doet wel mee met de jeugdbende, maar verliest nooit zijn nobelheid. We zien een beschaafd jongetje, dat wacht op redding. Bij zijn weldoener is hij meteen een voorbeeldig kind dat graag naar school wil.
Het simplisme maakt van boy called twist een melodrama. Greene is in de valkuil van de goede bedoelingen gelopen. Straatkinderen zijn niet allemaal schoffies met een gouden hartje, die op zoek zijn naar een papa en een mama. Er zijn ook psychopathische, verslaafde kinderen, die je ’s nachts beter niet kunt tegenkomen. Met het verhullen van de ingewikkelde werkelijkheid, bewijst Greene niemand een dienst.

Jos van der Burg