Bloed, zweet & tranen

Drank en demonen

  • Datum 31-03-2015
  • Auteur
  • Gerelateerde Films Bloed, zweet & tranen
  • Regie
    Diederick Koopal
    Te zien vanaf
    01-01-2015
    Land
    Nederland
  • Deel dit artikel

Vergeet de overkill aan André Hazes in de laatste jaren en ga naar Bloed, zweet & tranen. De biopic is een aangrijpend ondergangsdrama.

O wat was het vroeger toch gezellig in die oeroude Amsterdamse wijken de Jordaan en De Pijp. Met de Jordaan rekende Robert Long en Leen Jongewaard jaren geleden hard af met het lied Die fijne Jordaan, waarin oergezellige pikketanusje-Jordanezen een homo tot zelfmoord drijven door stenen door ruiten en stront door de deur van zijn huis te gooien. Hoe gezellig het in De Pijp kon zijn, is te zien in Bloed, zweet & tranen, waar André Hazes opgroeit in een arm gezin, met een vader die meer van de jeneverfles houdt dan van zijn gezin. Dat hij een explosief karakter en losse handjes heeft, verbergt hij niet voor zijn vrouw en vijf kinderen. In Bloed, zweet & tranen geen suffe nostalgie, maar dronkemansgelal, harde klappen, blauwe plekken, bloedneuzen en tranen. Het jochie André lijkt door zijn bijzondere stem aan de gezinsellende te ontsnappen. Zijn vader zet de achtjarige in buurtcafés soms op tafel om met het zingen van liedjes wat geld bij elkaar te scharrelen. Een kindsterretje lijkt geboren als komiek Johnny Kraaykamp hem hoort zingen. Het jochie mag in zijn tv-show een liedje zingen en  de twee nemen samen een plaatje op. Een succes wordt het niet en Hazes groeit uit tot een knul van twaalf ambachten en dertien ongelukken.
Hazes zou een voetnoot in de Nederlandstalige muziekgeschiedenis zijn geweest als hij in de jaren zeventig, gestimuleerd door Willy Alberti, niet een nieuwe zangpoging had ondernomen. Nu was het wel raak: ‘Eenzame Kerst’ werd een enorme hit. De successen volgden elkaar in snel tempo op en het geld stroomde binnen. Het in alcohol gedrenkte feest kon niet duren: Hazes kreeg steeds meer last van depressies, paniekaanvallen, stemmingswisselingen, faalangst en lichamelijke problemen, waaronder doofheid. In 2004 overleed hij aan een hartstilstand.

Freudiaanse motor
Hazes’ levensverhaal is bekend. Scenarist Frank Ketelaar en regisseur Diederick Koopal, die ook aan het scenario meewerkte, hebben er geen toen-en-toen-verhaal van gemaakt, maar gekozen voor drie perioden: het opgroeien in De Pijp, de succesperiode en de laatste jaren van het verval. Door de drie fasen, die knap door elkaar heen zijn gemonteerd, loopt als rode draad Hazes’ pijnlijke verhouding met zijn vader; de tiran die zijn zoon altijd kleineerde en nooit stimuleerde. De vader-zoon relatie is de Freudiaanse motor van Bloed, zweet & tranen. Ze verklaart waarom Hazes (geweldige ‘once in a lifetime’-rol Martijn Fischer) een eeuwige pijn met zich meedroeg, die niemand kon verzachten en waaraan hij ten onder ging. Of het klopt met de werkelijkheid? Wie het nuchter bekijkt, zou kunnen concluderen dat de problemen van Hazes misschien vooral het gevolg waren van zijn blijkbaar van zijn vader geërfde alcoholisme. Maar zo’n conclusie levert geen tragisch drama op. Geen ijzersterke scènes, zoals in het Concertgebouw, waar Hazes als hij in het publiek zijn vader ziet zitten keihard met hem afrekent door de liefdessmartlap ‘Zeg maar niets meer’ voor hem te zingen:
Ik weet jij kijkt op me neer
Maar als het strakjes beter gaat
Hoop ik dat je voor me staat
Nee dan zie ik jou niet staan
En zeg dat je beter kunt gaan
De boodschap komt over bij zijn vader, die de juiste conclusie eruit trekt. De afrekening mag niet baten. Er is teveel kapot in Hazes. Het geluk dat hem van alle kanten — vrouw, kinderen, fans — wordt toegeworpen, kan hij niet pakken.

Jos van der Burg