Blitz

Een biraciaal jongetje zoekt tijdens de Duitse bombardementen op Londen in de Tweede Wereldoorlog zijn moeder. Regisseur Steve McQueen toont nogal didactisch en melodramatisch het ingebakken racisme van die tijd.

Heroïsch en eensgezind hield de Londense bevolking stand tijdens de aanhoudende Duitse bombardementen op de stad tussen september 1940 en mei 1941. Zo wil de mythe het, die Steve McQueen met Blitz misschien niet doorbreekt, maar wel nuanceert. Dat de Britten zij aan zij de bommenregen van de nazi’s trotseerden, die meer dan veertigduizend Londenaren het leven kostte, werd na de oorlog hét verhaal van de Blitz. Maar zo saamhorig en vastberaden was het er niet aan toe gegaan.

Blitz kijkt door de ogen van een negenjarige jongetje van gemengde afkomst naar de sfeer in deze periode. De film begint sterk, met de chaos na een bombardement. Brandweermannen staan machteloos tegenover een immense vuurzee. Een van hen wordt dodelijk weggeslingerd door een brandslang, waarin de waterdruk zo hoog is dat hij niet in bedwang te houden is. Even later zien we agenten bij een metrostation een menigte tegenhouden die wil schuilen voor de bommen. Orders zijn orders: het metrohek mag niet open.

Tegen deze achtergrond maken we kennis met Rita, een witte Londense vrouw, die in een wapenfabriek werkt en die met haar negenjarige zoontje van kleur inwoont bij haar vader. Rita had voor de oorlog een zwarte vriend, die op een noodlottige avond door racisten in elkaar werd geslagen. Agenten arresteerden niet de daders, maar hem, waarna hij het land werd uitgezet. Kort erna beviel Rita van hun zoontje George, die zijn vader nooit heeft gezien.

Tijdens de Blitz wordt George als een van de vele tienduizenden kinderen uit Londen geëvacueerd naar het veiligere platteland. Als kinderen hem in de trein bespotten om zijn huidskleur springt hij eruit en gaat hij op zoek naar zijn moeder. Het leidt tot avonturen die aan Charles Dickens’ Oliver Twist doen denken. De jongen wordt onder meer geconfronteerd met een schurkenstel, maar ontmoet op straat in een zwarte toezichthouder ook diepmenselijke goedheid.

Ondertussen zien we ook flarden van Rita’s leven. De oorlog maakt vrouwen mondiger en zelfstandiger, omdat ze het werk overnemen van mannen die in het leger zijn. Zo eisen vrouwen in de fabriek waar Rita werkt meer schuilkelders. Het is duidelijk, al te duidelijk, wat McQueen met Blitz wil laten zien: Londen was in de oorlog geen stralend paradijs van eensgezindheid en solidariteit, maar een raciaal diverse (klassen)samenleving, waarin discriminatie en racisme even welig tierden als voor de oorlog. Uitstekende correctie op de clichés over de Blitz, maar helaas gegoten in een weinig subtiel, didactisch melodrama.