Mijn bijzonder rare week met Tess

Vatersuche op Terschelling

Sam en Tess hebben één week om uit te vinden wat belangrijk is in het leven. Ze trekken hun eigen plan, wat niet altijd eenvoudig is. Twee jonge acteurs stelen de show in deze al veelgeprezen jeugdfilm.

Dat Steven Wouterlood na het lezen van Anna Woltz’ bekroonde jeugdboek Mijn bijzonder rare week met Tess direct wist dat dit zijn eerste bioscoopfilm moest worden, is niet zo gek. In de eerste plaats deed het hem denken aan zijn eigen jeugd en aan zomervakanties op een Waddeneiland. En in zijn eerdere korte films (Los, Alles mag, Koningsdag) en de samen met Margien Rogaar geregisseerde serie Alleen op de wereld ging het ook om kinderen die moeten uitvinden hoe het leven in elkaar steekt.

Mijn bijzonder rare week met Tess, met de bescheiden maar slimme tienjarige Sam en de iets oudere, eigenwijze Tess, is ook zo’n levensverkenning. Zoals wel vaker in dit genre jeugdfilms komen zware thema’s aan bod, maar gelukkig zijn de clichés rond echtscheiding of sterfgevallen hier aan de kant geschoven. In plaats daarvan gevoel voor humor en speelse vondsten met een licht excentriek tintje, die passen bij de belevingswereld van kinderen met fantasie.

Sam heeft zojuist het fenomeen sterfelijkheid ontdekt en verveelt nu iedereen met nieuwsgierige kindervragen: “Zou de laatste dinosaurus op aarde geweten hebben dat hij de laatste was?” Als buitenbeentje in het gezin is hij gewend zijn eigen gang te gaan. Zo heeft hij bedacht dat als zijn ouders en grote broer gestorven zijn, hij als jongste alleen overblijft. Om zich daarop voor te bereiden houdt hij op het zomerse strand van Terschelling oefeningen in alleen zijn.

Dat is lastig vol te houden nadat hij Tess ontmoet, een meisje dat geleerd heeft nooit ‘sorry’ te zeggen. Deze parmantige dochter van de feministische doktersassistente is min of meer Sams tegenpool, maar dat staat een onverwachte vriendschap niet in de weg. Ook zij heeft iets wat haar bezighoudt. Namelijk wie haar vader is, iets waar haar moeder heel geheimzinnig over doet. “Je hebt helemaal geen vader nodig”, beweert die. Maar Tess heeft iets ontdekt en smeedt een plan. Hulp van Sam kan ze goed gebruiken.

Reddingsactie
Zo raken ze verwikkeld in perikelen waar de volwassenen om hen heen geen weet van hebben – een mooie traditie in het jeugdgenre. De kinderlijke verwondering serieus genomen. Hier bovendien gedragen door twee innemende jonge acteurs die ons open en met een zelfverzekerde onschuld tegemoet treden. Sonny Coops van Utteren (Sam) en Josephine Arendsen (Tess) hebben allebei al de nodige theaterervaring. Dit zijn hun eerste echte filmrollen.

De charme van dit avontuur schuilt vooral in de laconieke manier waarop Sam en Tess hun gang gaan. De verfilming zelf is betrekkelijk conventioneel. Bijvoorbeeld door de uitvoerige voice-over van Sam, wat een beetje een luie manier is om zijn beleving duidelijk te maken. Vaak worden sfeer en emoties stevig onderstreept door muziek, voor alle zekerheid als het ware. Dat de gelukkige ontknoping betrekkelijk voorspelbaar is lijkt me overigens voor een jeugdfilm geen probleem.

Daartegenover staat dat een en ander prettig vrij van sentimentaliteit is, zonder de soms heftige twijfels en emoties uit de weg te gaan. Verliefdheid doemt nog even op, maar blijft een onbelangrijk zijlijntje, wat gezien de leeftijd wel realistisch is. Belangrijker is te laten zien hoe lastig het kan zijn om lucht aan je echte gevoelens te geven. Mooi is in dit verband de ontmoeting met een bejaarde strandjutter (Hans Dagelet). Na een spannende reddingsactie spreekt die eenvoudige maar wijze woorden. Als ondernemend kind kom je een heel eind, maar soms is het goed als je een ouder iemand in vertrouwen kan nemen.

Variety top 10
De levensles waar het allemaal op uitdraait is eigenlijk heel realistisch en vanzelfsprekend: je moet er in het leven voor elkaar zijn. Samengevat in één ontroerend en bevrijdend zinnetje aan het slot. Dat alles tegen de achtergrond van het fraai gefotografeerde Terschellingse duinlandschap, dat deze zoektocht een tijdloos karakter geeft.

Dat Mijn bijzonder rare week met Tess met zijn twee fantasierijke jonge hoofdrolspelers, de lichtvoetige en toch serieuze verwikkelingen en de even vanzelfsprekende als ontroerende conclusie de kijker weet te raken is inmiddels al gebleken. De film ging in première in de jeugdsectie van het filmfestival van Berlijn waar hij een special mention kreeg. Meer prijzen op andere festivals volgden. Het vakblad Variety plaatste Steven Wouterlood eerder dit jaar op een lijstje van tien Europese talenten die in 2019 vast en zeker internationaal gaan doorbreken. We duimen.