BECOMING JANE

Jane wil geen thee meer

  • Datum 04-10-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films BECOMING JANE
  • Regie
    Julian Jarrold
    Te zien vanaf
    01-01-2007
    Land
    Groot-Brittannië/Verenigde Staten
  • Deel dit artikel

Het beeld van Jane Austen als oude vrijster was al een tijdje gecorrigeerd. Maar Julian Jarrold schoot met becoming jane door naar de andere kant.

Voor de gemiddelde Austen-fan is het even slikken als in de eerste scène van becoming jane vader Austen ’s ochtends onder de dekens duikt om daar iets onduidelijks te doen wat moeder Austen tot een ondeugend gilletje noodt. Jee. Zover waren we niet gekomen in Pride and prejudice. Een wandelingetje, een kopje thee misschien. Het zal fel realistisch zijn — Jane Austens ouders hádden een goed huwelijk — maar je wil het helemaal niet weten van Jane Austens ouders. Toch zet deze opening de toon in becoming jane. De slimme schrijfster met scherpe tong blijkt lang zo bleu en preuts niet als haar biografen lange tijd wilden doen geloven. Sterker nog: volgens deze film werd Jane pas ‘Jane’ nadat ze eerst even het echte leven uitprobeerde. De liefde tussen haar en de opvallend strak gekapte maar rebelse, Ierse, arme advocaat in opleiding Thomas Lefroy heeft in becoming jane meer trekjes van de verdoemde passies uit het werk van de Brontës dan met de geremde romances uit Austens eigen romans. De 21ste eeuwse toeschouwer krijg je niet meer mee met een kopje thee, zullen de filmmakers gedacht hebben.

Schaking
In sensualiteit sluit becoming jane zo goed aan op de laatste Pride and Prejudice-verfilming (die met Keira Knightley) die ook de hartstocht zocht in plaats van tuinen en beleefdheidsvormen.
Van een strakke visie op werk en leven van Austen getuigt becoming jane echter niet. Austen/ Hathaway praat wel voortdurend over ironie (’truth made from contradiction’), maar erg ironisch is deze biopic niet. Zeker is het zo dat de laatste biografen Austens imago van eenzame, oude vrijster ondermijnden — Austen hield van dansen en van flirten — maar deze film steekt nu weer erg over naar de andere kant. In haar geroemde Austen-biografie wijdt Claire Tomalin zes bladzijdes aan Austens flirt met Thomas Lefroy, door de twintigjarige schrijfster beschreven in een paar verhullende brieven aan haar zuster Cassandra. De flirt duurde niet lang en stelde ook niet zoveel voor. becoming jane maakt er een diepe affaire van die bijna uitloopt op een schaking; het is een beetje alsof de pedante Elizabeth Bennet alsnog de kant van de foute Mr. Wickham kiest. Bovendien zal voor de schrijfster die in korte tijd zes Engelse klassiekers schreef, het observeren en schrijven zelf ook een passie zijn geweest, niet een tweederangs tijdverdrijf bij gebrek aan een minnaar.
Dat gebrek aan overtuigingskracht ligt voor een groot deel ook aan de Amerikaanse Hathaway, een adequate maar veel te gladde actrice; te romantisch, niet goed in fricties. Tekenend is dat de beste scène uit de film op het conto van Julie Walters komt, die Austens moeder speelt. Als Jane weer een geschikte huwelijkskandidaat afwijst, reageert haar moeder furieus. ‘Niets is vernietigender voor de geest dan armoede’, houdt ze haar dochter voor. ‘Affection is desirable but móney is indispensable’, zegt ze zwaaiend met enge hark. Zo op papier klinkt het naar weinig maar de kracht waarmee Walters dat 18e eeuwse inzicht brengt, doet de tranen in je ogen springen.

Jann Ruyters