Barn

Waar twee kinderen stoeien, voelen vele volwassenen schuld. Dramafilm Barn volgt de nasleep van een dodelijk ongeluk in een Noorse schoolgemeenschap.

Een spierwit gebouw en feilloos gemaaide grasvelden. Als je niet beter wist, zou je zeggen dat regisseur Dag Johan Haugerud het openingsshot van een middelbare school in Oslo zo van een ansichtkaart heeft geplukt. Een oase van rust moet het complex zijn, die door de liberale directrice Liv (Henriette Steenstrup) gerund wordt met “oog voor andere culturen” en waarin de leraren elke pauze het schoolplein onderling verdelen. Dat gebeurt bijna op de centimeter, zodat zich op geen enkel moment van de dag een leerling onbewaakt op het terrein begeeft.

Hoe kon het dan toch zo fout gaan? Want meteen na dat serene openingsshot treffen we het schoolplein in chaos. Twee leerlingen hebben ruzie gehad en eentje ligt er met een bloedend hoofd naast een voetbalgoal. De ambulance is al gebeld, maar voordat slachtoffer Jamie (Karl-Gustav A. Thommesen) bij het ziekenhuis arriveert is hij overleden. Zijn vader is een extreem-rechtse politicus (Thorbjorn Harr), een paria op de multiculturele school; het meisje met wie Jamie ruzie maakte was Lykke (Ella Overbye), dochter van twee liberale journalisten. Hoe moet de schoolgemeenschap met dit ongeluk (en was dat het wel?) omgaan, en bij wie ligt de schuld?

Barn duurt meer dan tweeënhalf uur, maar het is – wellicht verrassend voor zo’n groots drama – geen film van grootse emoties. Ondanks de dood van Jamie moet het leven door, en zo wordt er direct alweer gesproken over het nauwkeurig opvolgen van het rampenplan en laaien de emoties in de lerarenvergadering nog het meest op wanneer een docent oppert een herdenkingspagina op Facebook aan te maken. Die wordt afgewezen omdat het geen goed signaal zou zijn om via een ‘kapitalistisch platform’ de dood van een leerling een plek te geven.

Dat voelt in eerste instantie vreemd, al die redelijkheid na zo’n tragisch voorval. Maar Haugerud neemt de tijd om langzaamaan door die façade te prikken: in lange takes die meestal voor een statische camera worden uitgespeeld, zien we steeds vaker de tol van het schuldbesef – die jolige docent die het zwaar heeft omdat hij tijdens die pauze twee minuten niet oplette; de liberale moeder die plotsklaps uitvalt tegen haar dochter die Justin Bieber luistert in plaats van huiswerk te maken; de schooldirectrice die misschien wel laakbaar is omdat ze haar relatie met de vader van het slachtoffer verzweeg. In die kleine gebaren, daarin schuilt volgens Barn de tragiek van het ongeval. Dat het verhaal zich uiteindelijk ook naar een ideologische omarming beweegt, zorgt voor een beetje hoop aan het eind van een donkere tunnel.