APOCALYPTO

Adrenalinekick

  • Datum 08-10-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films Apocalypto
  • Regie
    Mel Gibson
    Te zien vanaf
    01-01-2006
    Land
    Verenigde Staten
  • Deel dit artikel

Na de ellendige lotgevallen van Jezus Christus verfilmde Mel Gibson de ondergang van de Maya’s.

Er is iets raars met Mel Gibsons nieuwe film apocalypto. Het is topvermaak, een solide glijbaan door de jungle die zo’n twee uur en twintig minuten duurt. Die glijbaan is gemaakt met Hollywood-onderdelen die Gibson tijdens z’n verblijf daar heeft leren bouwen. Maar de film is niet alleen maar Hollywood. Er zit een overtuiging in, er gaat kracht van uit, er zit een geloof achter. Net als in Gibsons vorige film the passion of the christ, zit die overtuiging in het geweld en in de ernst waarmee hij het verhaal brengt. Mensen met een zwakke maag moeten deze film even overslaan.
apocalypto is duidelijk over z’n boodschap die, als je graag parallellen trekt, een vergelijking maakt met onze westerse samenleving(en): "Een grootse beschaving wordt niet van buiten veroverd voordat deze zich van binnen heeft vernietigd." Maar die analogie is zwak en niet overtuigend omdat er geen vlees aan dat skelet wordt gegeven: spanning, dreiging, geweld en — iets minder — catharsis verdringen elke overstijgende gedachte.

Asterix-fixatie
Het verhaal is in een paar regels te omschrijven: een klein Maya-dorp in de Mexicaanse jungle wordt overvallen door een vijandige stam. Een aantal vrouwen wordt verkracht en vermoord, net als een aantal mannen en kinderen. De rest wordt meegenomen naar een stenen junglestad een eind verderop, om daar verkocht of geofferd te worden. Op het randje van de dood, ontsnapt een van de mannen. En dan begint de grote achtervolging.
Het is geen kitsch, en het zou porno zijn — geweldsporno — als de film leeg was. Maar dat is hij niet. Achter alle doorgesneden halsslagaders en testikels van beesten en uitgerukte harten en uitpuilende darmen en kuilen met lijken en doorspieste lichamen — de film is met recht ‘visceraal’ te noemen — schuilt zowaar een geloof. Dat geloof is Mel Gibson libertairisme, zijn ‘laat-me-met-rust-complex’, ook wel Asterix-fixatie. In een flink aantal van de films waarin hij acteerde, gaat het verhaal — met een beetje goeie wil — over de kleine man die wordt bedreigd door de grote overheerser: the passion of the christ, braveheart, the patriot, chicken run, conspiracy theory, de mad max-trilogie en nu apocalypto.
Net als apocalypto’s protagonist Jaguar Paw ergens in de film volledig onder de modder uit een moeras klimt en met gespreide armen zijn suprematie verkondigt, is — vermoed ik — Gibson in Hollywoodland ook ooit uit de modder opgestaan en heeft gedacht: "Dit is mijn land, niemand kan me nog wat maken, ik heers, ik doe wat ik wil." Het is te voelen in de desinteresse die hij in interviews uitstraalt en het klinkt door in uitspraken die hij in het openbaar doet. En het is vooral heel duidelijk te zien in zijn films.
Dit is een ernstige filmmaker die zijn verhaal liefst alleen in beelden vertelt en daarbinnen en daaromheen zo weinig mogelijk concessies wil doen. Die de kijker geen kans geeft om te schuilen. En voor die twee uur vindt die kijker dat prima.

Ronald Rovers