A Way to B

Imposant dansgezelschap had meer bombast verdiend

  • Datum 08-02-2023
  • Auteur Omar Larabi
  • Thema Filmkrant 454
  • Gerelateerde Films A Way to B
  • Regie
    Jos de PutterClara van Gool
    Te zien vanaf
    16-02-2023
    Land
    Nederland, 2022
  • Deel dit artikel

A Way to B

In A Way to B volgen Jos de Putter en Clara van Gool een bijzonder Catalaans dansgezelschap, waarvan ook dansers met een fysieke beperking onderdeel zijn. De film ontroert, maar visuele flair ontbreekt.

Het Catalaanse dansgezelschap Liant la Troca bestaat uit een mix van dansers met en zonder fysieke beperkingen. In het werk van choreograaf Jordi Cortés vormen dansers met een of twee benen en met en zonder volledig zicht een vanzelfsprekende, carnavaleske eenheid. Alsof Cortés’ voorstellingen in het teken staan van de bevrijdende werking van het breken met conventies.

Buiten kijf staat dat hij probeert elke vorm van lichamelijke hiërarchie te bestrijden. Liant la Troca staat voor een nieuwe norm, waarin ouderwetse ideeën over fysieke perfectie worden verworpen. Iedereen draagt iets bij aan het geheel.

Documentairemakers Jos de Putter en Clara van Gool filmen hun onderwerp ook als zodanig; als een ontzagwekkend, coherent danscollectief. Tussen de danspassages (veelal registraties van theatervoorstellingen) laten ze de kijker kennismaken met individuele dansers. Zoals rolstoeldanser Rita, die “een sterk lichaam wil en wil springen en zweven naar het licht”. Tijdens een spontaan ogende dansscène in de buitenlucht volgt de camera haar op de voet, gefilmd vanaf een dolly terwijl zij zich pijlsnel voortbeweegt. Rita stijgt bijna op, waarmee het louterende effect dat dansen op haar heeft knap invoelbaar wordt gemaakt.

A Way to B gaat ook over de problemen waarmee dansers met een beperking worden geconfronteerd. Je zou dat ‘tableaus van menselijke veerkracht’ kunnen noemen. Een lid van het gezelschap heeft te kampen met een haperende klep in de vanwege zijn beperking aangepaste auto. Een ander merkt op dat hij het chassis van zijn driewieler zelf heeft vervangen. Centraal in de film staat Desi, die sinds haar geboorte spastisch is. Ondanks het feit dat ze hierdoor niet altijd even goed verstaanbaar is, probeert ze toch de taal van haar Duitse geliefde te leren.

Het zijn stuk voor stuk indrukwekkende verhalen. Zo weet Jaume, die geen benen heeft, te ontroeren in een dansact met zijn tweebenige echtgenoot. Ze zwieren en zwaaien door hun woonkamer. Het is alleen een gemiste kans dat De Putter en Van Gool zo’n moment niet op bombastische wijze ensceneren. Dat doen ze bijvoorbeeld wel tegen het einde van de film, in een dansscène met een regenachtige, sfeervol belichte mise-­en-scène. Zo’n visueel gedurfder moment heeft een veel grotere emotionele impact.

A Way to B blijft te vaak hangen in het toneelmatige; veel scènes zijn niet meer dan observaties. Terwijl de imposante danskunsten het hadden verdiend om naar een hoger filmisch niveau te worden getild.