A New Kind of Wilderness

Veel prangende vragen blijven onbeantwoord in deze documentaire over een gezin uit de Noorse wildernis, dat wordt getroffen door een tragedie.

De Noorse Maria en haar Engelse echtgenoot Nik wonen met hun vier kinderen op een boerderij in de Noorse woestenij. Ze knapten het beduimelde pand op en verdienen hun brood met, naast Maria’s werk als fotograaf, de opbrengst van de oogst. De drie jongste toevoegingen aan het gezin krijgen thuisonderwijs.

Dit alles levert romantische beelden op, van kinderen die met bomen knuffelen en van avontuurlijke wandelingen door bijna onbegaanbare bossen. Dit is onmiskenbaar de vrijheid waarnaar Maria op zoek is, vertelt ze voor de camera. Deze euforie maakt echter al snel plaats voor onheil, wanneer blijkt dat ze kanker heeft.

Luttele shots later wordt duidelijk dat Maria aan de ziekte is overleden. Het in januari op Sundance met de juryprijs voor beste documentaire bekroonde A New Kind of Wilderness verandert prompt van een vrolijk familieportret in een drama over rouw. Het is Maria’s grootste wens dat Nik en hun kinderen op de boerderij blijven wonen. Maar nu Maria’s inkomen wegvalt, wordt Nik gedwongen om de woonstee te verkopen. Ook zullen de kinderen naar school moeten, zodat vader een normale baan kan zoeken. De droom is voorbij. De wildernis uit de titel verwijst in die zin naar het normale leven: dat oogt voor mensen die dicht op de natuur wonen juist als een ondoordringbaar woud.

Want hoe maak je vrienden op het schoolplein? Hoe conformeer je je naar de mores van de klas? Het komt niet als een verrassing dat de kinderen gruwelen bij de gedachte aan school. Dat ze het gaandeweg toch leuk beginnen te vinden evenmin. Je zou kunnen stellen dat Maria en Nik hun kinderen een zeker gevoel van gemeenschapszin hebben misgund door te kiezen voor een leven in isolement. Spijtig genoeg weet documentaire­maker Silje Evensmo Jacobsen niet precies te doorgronden waarom haar hoofdpersonages voor dit leven kozen. De film komt niet verder dan Maria’s platitudes, waarin ze voor haar dood vertelt dat ze “alles zin wil geven” en de aarde “minimale schade” wil toebrengen.

Echt wezenlijke vragen worden nauwelijks beantwoord. Zoals: waarom denken Maria en Nik dat hun visie op onderwijs superieur is aan dat van mensen die ervoor hebben geleerd? A New Kind of Wilderness zegt in die zin onbewust ook iets over hedendaags individualisme; over idealisten die denken de wijsheid in pacht te hebben. Waar de film niet over gaat? Over het grote privilege waarover Maria en Nik beschikken om überhaupt zo’n leven te kunnen leiden.

Een huis met een grote lap grond in the middle of nowhere is een onmogelijkheid voor de meeste aardbewoners. Maar die naïviteit wordt in A New Kind of Wilderness gemaskeerd met de romantiek van het buitenleven en de focus op de tragedie.