Onzekere toekomst voor Cine­rama Rot­ter­dam

Uitgerekend in het jaar dat Cinerama zijn 65-jarig jubileum viert, dreigt het einde voor de iconische bioscoop in Rotterdam. Vastgoedontwikkelaar VolkerWessels heeft het pand de afgelopen tien jaar verwaarloosd en gevreesd wordt voor sloop. Een actiegroep wil als coöperatief of stichting Cinerama overnemen en een doorstart maken.

Menig IFFR-bezoeker heeft hier films als American Beauty of Fucking Åmål gezien. En wie ooit over de Westblaak in Rotterdam is gelopen of gereden kan de opmerkelijke gevel met 2,5 meter uitstekende luifel niet zijn ontgaan. Cinerama is een bioscoop die opvalt, al 65 jaar. Maar hij dreigt te verdwijnen. En daarmee zou een einde komen aan het laatste Rotterdamse filmtheater uit de wederopbouwtijd.

Het gebouw is momenteel in het bezit van vastgoedontwikkelaar VolkerWessels. Die verhuurt het aan bioscoopketen Kinepolis, maar met zodanig korte contracten dat niemand zich geroepen voelt iets aan onderhoud te doen. Dat is al tien jaar zo en de gevolgen beginnen zichtbaar te worden. Actiegroep Cinerama heeft grote zorgen over het historische pand en vreest voor sloop. In de buurt van de Westblaak zijn de afgelopen jaren verschillende torenflats neergezet en deze A-locatie zou zich ook perfect lenen voor dat doel.

De actiegroep is in gesprek met de gemeente om te kijken of die kan ingrijpen. Vooralsnog is geen actie ondernomen vanuit de overheid. Dus is begin dit jaar een handtekeningenactie gestart om te pleiten voor het behoud van Cinerama. De petitie is inmiddels bijna 32 duizend keer getekend. De actiegroep bereidt een crowdfunding-actie voor en denkt na over een stichting of coöperatieve structuur om per 1 januari 2026, het moment dat het huidige contract afloopt, de zaak over te nemen en Cinerama een doorstart te geven. Ze zouden daarbij een voorbeeld kunnen nemen aan de actie waarmee in 2024 de Brusselse cultbioscoop Cinema Nova werd gered.

Het jubileumfeest op 14 juni zou een uitgelezen moment zijn om een reddingsplan te bespreken. Op die dag wordt de 65^ste verjaardag van het pand gevierd met een dag- en nachtprogramma gevuld met muziek, cocktails en uiteraard heel veel films. De Rotterdamse cartoonist Hanco Kolk heeft een speciale poster gemaakt met 65 jaar aan te raden films.

De bioscoop aan de Westblaak werd in 1956 gebouwd door architecten B. Hoogstraten en G.E. Lette. Het ‘Tuschinski van Rotterdam’ opende een jaar later onder de naam Scala. Maar omdat het redelijk buiten het toenmalige centrum lag en de net geopende Lijnbaan het meeste publiek trok, gingen de deuren na zeven maanden alweer dicht. De nieuwe eigenaar wilde van Cinerama een echte ‘omloopbestemming’ maken en installeerde een gebogen scherm waar met drie projectoren in het zogenaamde Cinerama-breedbeeldformaat voornamelijk reisdocumentaires werden vertoond. This is Cinerama heette de openingsfilm die in 1960 werd gedraaid en sindsdien heeft de bioscoop zijn huidige naam.

Het cineramasysteem was geen lang leven beschoren en werd in 1965 al door de volgende eigenaar vervangen door een 70mm-projector. In 1978 nam Piet Meerburg, oprichter van de Amsterdamse studentenbioscoop Kriterion en medeoprichter van het Nederlands Historisch Filmarchief (voorloper van het Filmmuseum), de bioscoop over. Hij verbouwde het interieur zodat een complex met vijf zalen ontstond.

Meerburg verkocht Cinerama – samen met zijn andere bioscopen in heel Nederland – aan Pathé, maar zijn zoon Krijn nam het pand in 2000 weer over om er ‘de grootste arthouse bioscoop van Nederland’ van te maken. In deze periode was Cinerama een van de hoofdlocaties van het IFFR. Dat stopte toen A-Film tien jaar later de zaak overnam en de programmering overliet aan de Wolff Cinema Groep. Weer vier jaar later werd Cinerama weer verkocht aan VolkerWessels en verhuurd aan Kinepolis.