Cinefiele aandeelhouders redden Brusselse cultbioscoop
Al ruim een kwart eeuw trakteert het superkarakteristieke Cinema Nova de Brusselse filmliefhebber op eigenwijs aanbod. Het aflopen van het huurcontract dreigt daar echter een einde aan te maken. Maar door een coöperatie te worden en aandelen uit geven, kan het voortbestaan tot 2092 worden gegarandeerd.
Zoals in veel Europese steden is de vastgoedmarkt in Brussel de laatste jaren geëxplodeerd. Vooral de urbane rafelranden, waar culturele initiatieven zo goed gedijen, vallen daardoor ten prooi aan gentrificatie. Dat lot leek ook Cinema Nova te treffen. Deze niet-commerciële bioscoop aan de Arenbergstraat in centrum Brussel betaalde tot nu toe een schappelijke huur van €10.000 per jaar. Maar in mei loopt de huurovereenkomst af en zal dat bedrag naar alle waarschijnlijkheid omhoog schieten. Dat zou de nekslag zijn voor Cinema Nova en het einde betekenen van een bijzonder stuk Belgische filmgeschiedenis.
Maar het team van Cinema Nova heeft daar iets op gevonden. Door de verkoop van aandelen wordt het geld verzameld om een 68-jarige erfpachtovereenkomst af te kopen. De filmzaal wordt zodanig collectief bezit en omgevormd tot de coöperatief Supernova. Het bedrag dat nodig is om de erfpachtovereenkomst af te sluiten, plus de juridische kosten en investeringen in broodnodige renovatiewerkzaamheden komt op €794.000. Drie ton wist de filmzaal al op te halen via een privéoproep maar voor de rest is een crowdfundingsactie gestart. Met nog vijftig dagen te gaan is nu in totaal €702.400 opgehaald. Het ziet er dus naar uit dat het streefbedrag gehaald wordt.
Meer dan 1400 particulieren en tientallen verenigingen en bedrijven hebben zich inmiddels achter Cinema Nova geschaard. Ze kochten B-aandelen ter waarde van €50 of C-aandelen van €1000. Iedereen kan aandelen aanschaffen, dus ook Nederlandse liefhebbers van de betere film en sympathieke vertoningsplekken. De aankoop door kinderen wordt in het bijzonder aanbevolen, want de erfpachtovereenkomst loopt immers 68 jaar en de bioscoop moet ook in de toekomst supporters hebben die zich verwant voelen en eventueel vrijwilligerswerk doen.
Cinema Nova is cultureel filmerfgoed. Voordat het zijn bioscoopbestemming kreeg, was in het pand een drukkerij, een café, een werkplaats voor stoommachines en later een concertzaal gevestigd. In 1908 betrok Pathé het gebouw en verscheen de naam Cinéma mondain op de gevel. Drie jaar later werd het een theaterzaal om in 1936 weer filmzaal te worden. Studio Arenberg heette de zaak toen, die gespecialiseerd was in vernieuwende Amerikaanse cinema, vooral van de onderbelichte soort. Toen Studio Arenberg in 1987 de deuren sloot, deed het pand negen jaar dienst als meubelopslag.
Een groep cinefielen ontfermde zich over de behoorlijk verkrotte boel en toverde de zaal om tot vertoningsplek voor nieuwe en zeldzame films en titels zonder Belgische distributeur. Op 23 januari 1997 opende Cinema Nova, vernoemd naar sterren die kortstondig maar heel intens oplichten. De verwachting was dat het initiatief van korte duur zou zijn, maar 27 jaar later speelt de bioscoop nog steeds een belangrijke rol in het Brusselse filmcircuit. En als het aan de kersverse aandeelhouders ligt, komen daar nog flink wat jaren bij.