Movies that Matter alsnog deels online; ook Cineville gaat online

Sneller dan verwacht moesten door de coronacrisis bioscopen en filmtheaters sluiten. Maar de filmwereld zoekt creatieve oplossingen. Movies that Matter gaat alsnog een aantal films online vertonen en bioscoopabonnementverstrekker Cineville maakte bekend een eigen online platform te lanceren.

Het geannuleerde Movies that Matter-festival gaat in samenwerking met Picl ongeveer tien films uit het hoofdprogramma online aanbieden, waaronder de beoogde openingsfilm Lamentations of Judas van Boris Gerrets. Dat maakte artistiek directeur Margje de Koning vandaag bekend. Andere films die naar verwachting vanaf vrijdag te zien zijn, zijn onder andere No Gold for Kalsaka, The Guardian of Memory en Ximey. Als alles lukt zullen een aantal makers hun film middels een kleine videoboodschap inleiden en zijn op de site van Movies that Matter interviews met de regisseurs te zien.

Ook de competities van het festival (waaronder Camera Justitia) gaan in aangepaste vorm door: de jury’s van de vier competitieprogramma’s krijgen links van de geselecteerde films en houden hun juryberaad via een conference call. “Niets daarvan kan de gezamenlijke ervaring in een bioscoopzaal en het debat na afloop vervangen”, aldus De Koning. “Maar het is onze manier om te laten zien dat we de makers, de activisten en het publiek niet in de steek laten. Je moet een publiek organiseren voor deze films om de impact ervan niet verloren te laten gaan.”

Picl maakte al bekend dat ook de filmtheaters Lumière Maastricht, Forum Groningen, Focus Arnhem, De Keizer Deventer, De Fabriek Zaandam en Cinema Oostereiland Hoorn zich bij het platform hebben aangesloten. Noortje van de Sande van het streamingplatform: “Steeds meer filmtheaters en distributeurs melden zich met de vraag of er nog andere releasestrategieën zijn voor Nederlands en Europese artfilms. Dat proces is al een tijdje gaande. Grote mainstreamfilms hebben die release windows nodig, artfilms kunnen flexibeler zijn. Bovendien zien we in de praktijk dat kleine films maar een paar weken in de bioscopen draaien. Het publiek heeft dan niet eens altijd een kans om ze op tijd op een groot doek te zien. We maken ons overigens geen zorgen dat mensen als dit allemaal voorbij is niet weer de weg terug naar de bioscoop weten te vinden: toen we met Picl begonnen bleek al uit onderzoek dat zo’n 90% films als ze de kans krijgen nog steeds het liefste in de bioscoop ziet.”

Ook Cineville gaat online films aanbieden. Dat maakte de bedenker van een bioscooppas voor de filmtheaters op 16 maart bekend via Instagram. Daarop werd niet alleen uitgelegd dat de lopende abonnementen tijdens de bioscoopsluiting ten gevolge van de coronamaatregelen zouden worden opgeschort, maar schreef men ook: ‘En we hebben nog iets anders bedacht waar we druk mee bezig zijn: Vitamine Cineville. Een manier om gratis en online een paar échte Cineville-films thuis te kijken.’ De Insta-post gaf ook aan dat de organisatie van plan is het resterende abonnementsgeld van maart ’te reserveren voor filmtheaters en distributeurs die het moeilijk hebben.’ Van de Sande: “Cineville en Picl zijn eerder al in gesprek geweest over de mogelijkheid om de Cineville-pas ook in de ‘digitale Picl-zaal van de filmtheaters’ geldig te laten zijn. Die gesprekken, ook over allerlei andere vormen van samenwerking, hebben we de afgelopen dagen weer opgepakt.”

In de dagen na de sluiting van de filmtheaters en bioscopen sinds 12 maart hebben Nederlandse distributeurs, streamingplatforms en festival dus niet stilgezeten. Hoe zorg je ervoor dat de distributie- en vertoningsstroom (in Nederland een van de meest fijnmazige van Europa) later dit jaar niet verstopt door het uitstellen van releases? En vooral: hoe blijf je een publiek van nieuwe, kwalitatief hoogwaardige films voorzien?

Festival- en bioscooppremières creëren belangrijk momentum in de releasestrategie van de meeste speelfilms en een groot aantal documentaires. Door een zogeheten ‘release window’ kunnen ze pas weken tot maanden daarna beschikbaar komen voor streaming, televisie en andere vormen van thuiskijken. Die windows breek je niet zomaar open, ondervond Margje de Koning, directeur van het Movies That Matter-festival. Het mensenrechtenfilmfestival was het eerste grote filmevenement in Nederland dat ten gevolge van de coronamaatregelen moest worden afgeblazen: “We hebben alles geprobeerd, maar na Trumps reisverbod en het sluiten van de theaters viel het doek. Dat spijt ons voor de makers en de activisten, maar bijvoorbeeld ook voor de deelnemers aan een medialab dat we in een asielzoekerscentrum in Rijswijk hadden georganiseerd.”

Movies that Matter onderzocht daarom, zoals nu blijkt met succes, de mogelijkheden om een deel van de films toch online naar het publiek te brengen. “Het is ongewis wanneer de bioscopen weer opengaan”, legt De Koning uit. “Filmmakers, met name bij wereldpremières, hebben de springplank van een festivalpremière en daarna bioscooprelease nodig. Daar zit een hele economische keten achter. Maar wij willen liever gisteren dan morgen alles online doorzetten. Al kun je natuurlijk nooit een volwaardig alternatief bieden voor de gezamenlijkheid in een bioscoopzaal, hoeveel online introducties en Q&A’s je er ook aan toevoegt.”

Hanna Verboom richtte al in 2014 Cinetree op, een gecureerd platform dat samenwerkt met een groot aantal kwaliteitsdistributeurs. Ook zij is in gesprek met distributeurs en festivals om het platform beschikbaar te stellen voor meer films en nieuwe releases. Verboom gooit ook de programmering om: “Ik ben Cinetree ooit gestart omdat ik echt geloof dat films een verschil kunnen maken. Dus daarom willen wij nu een reeks brengen met hoopvolle films en documentaires. Dat past helemaal bij onze filosofie.”

Rick Hartman van distributeur September Film en hun platform Cinemember: “Vooralsnog verschuiven we de geplande nieuwe releases. Het gaat maar om drie weken tot 6 april. Als het daarna blijkt nog maanden te gaan duren dan ontstaat er een heel andere situatie. Businesswise zou het misschien handig zijn om een film als De beentjes van Sint-Hildegard meteen online te gooien, maar we denken dat als hij na 6 april terugkomt in de bioscoop nog zeker tweeëneenhalve maand kan draaien. Dat is voor de bioscopen en filmtheaters die het nu toch al zo moeilijk hebben wel beter. Wel gaan we films als Beanpole die nog niet uit de bioscopen waren nu vervroegd online aanbieden. In eerste instantie via Picl en Cinemember, maar in principe krijgen alle aanbieders die dat willen de gelegenheid hem te verhuren.”