Huisarrest Russische regisseur Kirill Serebrennikov opgeschort

Kirill Serebrennikov (links) op de set van Leto

Een Moskouse rechtbank heeft het sinds augustus 2017 geldende huisarrest van film- en theaterregisseur Kirill Serebrennikov omgezet in een uitreisverbod. Dit nog geen zes dagen nadat een lagere instantie Serebrennikovs huisarrest had verlengd met drie maanden.

Serebrennikov wordt beschuldigd van het verduisteren van omgerekend ruim een miljoen euro aan subsidiegeld, bedoeld voor het theaterproject Platforma. Algemeen wordt aangenomen dat deze zaak, in de volksmond ‘de Theaterzaak’ genoemd, politiek gemotiveerd is. Ook het huisarrest van Serebrennikovs medeverdachten Sofia Apfelbaum en Yury Itin is vandaag gewijzigd naar een uitreisverbod.

Serebrennikov werd in 2017 opgepakt en onder huisarrest geplaatst tijdens de opnames van zijn meest recente film Leto (‘zomer’), die volgende week in de Nederlandse bioscopen gaat draaien. Ook werden hem beperkingen opgelegd wat betreft communicatie met de buitenwereld. Zoals uit ons recente interview met Ilja Stewart, een van Serebrennikovs producenten blijkt, kon de regisseur alleen met de buitenwereld communiceren via zijn advocaten. Dat maakte hem het werk praktisch onmogelijk. Toch zette Serebrennikov door: hij monteerde Leto in zijn appartement, waarna de film in afwezigheid van de regisseur in première ging op het filmfestival van Cannes in 2018.

Ook bleef Serebrennikov tijdens zijn huisarrest theatervoorstellingen regisseren, altijd communicerend via zijn advocaten. Deze beperkingen zijn vanaf nu opgeheven, liet zijn advocaat Dmitry Kharitonov weten: “Hij mag zijn appartement verlaten, hij zal kunnen werken, zolang hij Moskou niet verlaat.” Serebrennikov zelf liet in een kort statement aan het Russische persbureau Interfax weten dat hij pas echt tevreden zal zijn als de rechtszaak voorbij is en hun onschuld bewezen. “Ik ga dit nu vieren, maar ik zal gauw weer aan het werk gaan. Ik ben inmiddels zo aan mijn huis gewend, psychologisch zal dit niet makkelijk zijn. Maar er is zo veel te doen.”

Serebrennikov heeft zich tijdens deze zaak altijd strijdvaardig opgesteld. Leto, een biopic over de St. Peterburgse rockscene van de jaren tachtig die draait om de vrijheidsdrang van jonge mensen die gedwongen zijn zich tot een politiek regime te verhouden, overlapt opvallend veel met zijn eigen situatie. Hiernaar verwees hij afgelopen augustus ook zelf in een statement in de rechtbank, gericht aan alle mensen die hem steunen: “Ik ben een vrij mens en ik zal er alles aan doen om te voorkomen dat deze molensteen mij zal vermalen. Ik zal vechten voor de waarheid. En het is belangrijk dat jullie je niet laten afschrikken, je niet laten ontmoedigen in de kunst of het leven, niets doen waarvoor je je later zal schamen. Hou vol!”

Vandaag oogde de regisseur in beelden van Interfax aangedaan. Op de vraag wat hij nu kon doen wat hij hiervoor niet kon riep hij uit: “Wandelen!”