Hoe een klap kan nadreunen
Ruim 15 miljoen mensen zagen live hoe Will Smith een klap verkocht aan presentator Chris Rock
“The greatest night in the history of television”, noemde Chris Rock het Oscargala afgelopen zondagnacht nadat hij een klap had geïncasseerd van Will Smith. Inmiddels zijn er online T-shirts te koop met die uitspraak en een getekende afbeelding van het WAAAP!!-moment. De Oscar-organisatie beraadt zich op disciplinaire stappen tegen Smith.
Jarenlang zocht de Academy of Motion Picture Arts and Science naar manieren om de Oscar-uitreiking spannender te maken, zodat niet nog meer kijkers zouden afhaken. Ook voorafgaand aan de 94ste editie van het prijzengala werd links en rechts geopperd dat de Oscars niet meer relevant zijn en dat de publieke interesse op den duur zal verdampen. Maar de afgelopen week waren de Oscars hét onderwerp van gesprek vanwege de klap die Will Smith uitdeelde nadat presentator Chris Rock een flauwe grap had gemaakt over het kale hoofd van zijn vrouw Jada Pinkett Smith.
Stukje bij beetje komt er meer naar buiten over wat er precies gebeurd is. Zo stond de politie van Los Angeles klaar om Smith meteen na de klap te arresteren voor openbare geweldpleging. Ook de Oscar-organisatie wilde acteur verwijderen van de eerste rij in de zaal maar daar was Rock tegen. Die was in de reclamepauze de coulissen ingelopen en had tegen de producent van de awardshow gegrapt: “Ik heb een klap gekregen van Mohammed Ali” – een verwijzing naar Smiths vertolking van de bokslegende in Ali (2001).
Verschillende media zochten naar de reden voor Smiths ongekend emotionele reactie op Rocks geïmproviseerde grap. Rolling Stone reconstrueerde de relatie tussen de twee, die teruggaat tot in de jaren negentig. In 1999 speelden beide in de mockumentary Torrence Rises van Spike Jonze. En Rock dook op in het zesde seizoen van The Fresh Prince of Bel-Air, de sitcom waarmee Smith doorbrak. Rock, Smith en Smiths latere echtgenote gingen vriendschappelijk met elkaar om en werden zelfs met z’n drieën gesignaleerd bij basketbalwedstrijden. Dat Rock in 1997 en plein public een grap maakte over Pinkett Smiths feministisch activisme leek de vriendschap geen kwaad te doen. Toen Rock in 2016 als Oscar-presentator Pinkett Smiths aangekondigde boycot van het evenement afserveerde met “Jada boycotting the Oscars is like me boycotting Rihanna’s panties: I wasn’t invited!”, werd ook die grap weggelachen.
Maar misschien zijn die speldenprikjes onderhuids gaan etteren waardoor ze uitmondden in een kaakslag die live door ruim 15 miljoen mensen werd gezien en door velen werd bestempeld als ‘traumatiserend’. Dat publiek zag twintig minuten later Smith een Oscar in ontvangst nemen voor beste mannelijke hoofdrol in King Richard. In zijn dankwoord probeerde de huilende acteur zijn actie te rechtvaardigen. De Oscar-organisatie had gehoopt op een openlijk excuus aan Rock, maar dat bleef uit. Pas de volgende dag gaf Smith in een Instagram-post toe hij een grens had overschreden en zich schaamde voor zijn actie. Hij sloot zijn boodschap af met publieke excuses aan Rock, die later die week optrad maar zei nog niet klaar te zijn om iets over het incident te zeggen. Rocks broer zegt volgens US Weekly te weten dat de komiek Smiths excuus in ieder geval niet accepteert.
De Oscar-organisatie kwam op woensdag samen om te bespreken of en welke straf Smith zou moeten krijgen. De klap werd veroordeeld in sterkere bewoordingen dan op de avond van het gala zelf. Ook werd duidelijk dat alle strafopties op tafel liggen. Smith kan tijdelijk geschorst worden als lid van de Academy of zelfs permanent geroyeerd. Dat hij zijn Oscar moet teruggeven is onwaarschijnlijk. In de geschiedenis van de filmprijzen is dat slechts één keer gebeurd: Young Americans won in 1969 de prijs voor beste documentaire, maar was te vroeg uitgebracht om te kunnen meedingen naar de Oscar en moest het beeldje retourneren.
Nu is de aanstichter van dit hele circus aan zet. Will Smith mag zich op 18 april schriftelijk verdedigen bij het bestuur van de Academy. Daarna wordt over zijn lot besloten en wordt duidelijker of de klap een incident in de filmgeschiedenis was dat weer overwaait of het einde van Smiths carrière heeft ingeluid.
Update 2 april 2022: Will Smith heeft zich teruggetrokken als lid van de Academy, meldt Variety. Dit betekent dat hij niet meer kan meestemmen over de toekenning van de Oscars. Hij kan nog wel worden genomineerd en winnen.