Tuva Nuvotny en Pia Tjelta over Blind Spot
‘Het is belangrijk om jongeren te vertellen dat ze niet alleen zijn’
Actrice Tuva Nuvotny debuteerde als regisseur met het technisch en psychologisch indrukwekkende Blind Spot. “Volwassenen moeten kinderen duidelijk maken dat er psychologische instrumenten zijn die je uit een isolement kunnen helpen.”
De Noorse actrice Tuva Novotny koos bepaald niet de makkelijke weg voor haar debuut als regisseur en scenarist. Technisch niet, want Blind Spot werd gedraaid in één onafgebroken shot. En inhoudelijk al helemaal niet: het drama toont de loodzware anderhalf uur die volgen nadat een tiener een zelfmoordpoging doet. Novotny worstelde met het onderwerp, omdat het verbeelden van zelfmoord in media een gedocumenteerd aanstekelijk effect heeft. We spraken haar en hoofdrolspeler Pia Tjelta afgelopen december tijdens de uitreiking van de European Film Awards, waar de film genomineerd was voor beste debuut.
Hoe ontstond Blind Spot? Tuva Nuvotny: “Er waren een tijd terug een aantal verhalen zoals dat van Blind Spot in het nieuws in Noorwegen. Er werd toen veel gesproken over mentale gezondheid onder jongeren. Deze verhalen bleven me bij en ik ging erover in gesprek met dokters en psychologen. Ik wilde graag een film maken met deze thematiek, maar alle eerste gesprekken gingen over of het überhaupt wel verantwoord was een film over zelfmoord te maken. Het algemeen beleid is dat we hier niet over praten. Maar nieuwe onderzoeken tonen juist aan hoe belangrijk het is om er wel over te praten.
“Omdat er wat meer aandacht voor dit thema was, wilde ik er snel een film over maken. Om dit verhaal uit mijn systeem te krijgen. Maar ook met een missie om samen te werken met organisaties die zich hiermee bezighouden. Dat is gelukt. We werken nu samen met het Rode Kruis in Noorwegen, zij gebruiken de film in communicatie over zelfmoordpreventie die gericht is op jongeren.”
De actualiteit dicteerde dus je keuze voor het onderwerp? TN: “We hebben de neiging om elkaars werk in deze industrie te kopiëren, wat logisch is omdat we het succes van iemand anders willen proberen na te bootsen. Maar ik geloof erin dat films de functie en verantwoordelijkheid hebben grenzen te verleggen en de samenleving op verschillende manieren te onderzoeken. Zelfmoord onder jongeren is natuurlijk een erg zwaar thema om te behandelen. Maar tegelijkertijd weet ik zeker dat het praten over zelfmoordpreventie belangrijk is, dat dit mijn persoonlijke angsten voor het omgaan met iets dat zo moeilijk en zwaar is, overschaduwt. Ja, het was moeilijk, maar ik denk dat iedereen die bij de film betrokken was ervan overtuigd was hoe belangrijk deze film is. Ook op politiek niveau.”
Is dat voor u de kern van waar deze film over gaat? TN: “De kern voor mij is dat deze film hoopvol is. Hoopvol omdat we in een bepaalde passage in de film duidelijk zeggen: ‘Het is belangrijk om kinderen te vertellen dat ze niet alleen zijn, dat het leven soms pijn doet maar dat die pijn ook weer weggaat. Dat we dit samen kunnen. En dat hoe meer we erover praten, het delen met anderen, hoe beter we ons zullen voelen.’ Volwassenen moeten, voor onszelf maar vooral voor kinderen, duidelijk maken dat er psychologische basisinstrumenten zijn die je uit een isolement kunnen helpen. Die ervoor kunnen zorgen dat je niet meer het gevoel hebt dat het beter is als jij er niet meer bent. Voor mij is het hoopvol dat we met deze film het bewustzijnsniveau van alledaagse psychologische hulpmiddelen kunnen verhogen.”
Is Blind Spot echt in één shot gedraaid? Er zitten geen stiekeme lassen in verstopt? TN: “Wanneer films in één shot worden opgenomen, wordt de stijl vaak meer documentair. Wij wilde een filmische ervaring creëren, door voor delen van de film een steadycam te gebruiken. Hiervoor moesten we de verschillende camera’s die we gebruikten op bepaalde momenten laten ‘overlappen’ – met twee camera’s tegelijk hetzelfde shot in beeld brengen. Deze shots konden we vervolgens aan elkaar ‘lijmen’. Maar er zitten geen stiekeme lassen in; voor de acteurs waren er geen pauzes – net zoals in het theater deden we alles in één take. Drie keer hebben we de hele film opgenomen, op drie verschillende dagen. We hadden vijf opnamedagen ingepland, voor het geval we het zouden verprutsen.”
Hoe was deze werkwijze voor jou, Pia? Pia Tjelta: “Het was intens, het voelde altijd op het scherpst van de snede. Alles kon elk moment misgaan. Maar zulke omstandigheden zorgen ook voor opperste concentratie. Ik was meer geconcentreerd dan ooit; dat voelde je ook bij de rest van de cast en crew. Het idee om zoiets te doen was dus angstaanjagend, maar toen we het eenmaal deden was het ook erg lonend.”
TN: “Tijdens traditionele opnames bereid je je heel precies voor en dan geef je alles in één korte take. Maar ik denk soms dat dat niet goed is voor de authenticiteit van het spel.”
PT: “Het was fijn dat Tuva de acteurs ook de ruimte gaf om niet precies te weten wat er de volgende minuut zou gebeuren.”
TN: “Dat is voor mij de beste manier van acteren: reageren. De one take-methode dwingt je tot een bepaalde openheid, want als je te rigide bent over bepaalde details dan lukt het simpelweg niet. De missie met deze film was om zo menselijk en authentiek mogelijk te zijn. Dat betekende praktisch gezien dat alles kon gebeuren en je niet van tevoren kon besluiten hoe je daarop zou reageren. Je moest mee in de stroom die er ontstond.”
Denk jij aan zelfmoord? Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via 0900-0113 of www.113.nl.