David Verbeek over Full Contact

Full Contact, de zesde film van David Verbeek (1980, o.a. R U There en How to Describe a Cloud) beleeft na de wereldpremière in de ‘Platform’ competitie van het Filmfestival van Toronto, zijn Nederlandse première tijdens het International Film Festival Rotterdam. Een film over een dronepiloot die in het reine moet komen met zijn daden. "Voor mij is Full Contact een filosofisch onderzoek. Een roadmovie door het onderbewuste."

Ivan (Grégoire Colin) is een drone-piloot. Terwijl hij zelf in een container in een Amerikaanse woestijn zit, treffen duizenden kilometers verderop de door hem via een knop gelanceerde bommen hun doel. Wanneer een van die bommen niet het beoogde doel treft, gebeurt er iets met Ivan. In wat volgt, vergezellen we hem op een reis door zijn (onder)bewustzijn om het trauma te verwerken.

Verbeek, via Skype uit Kroatië, waar hij werkt aan zijn volgende film: "Full Contact is een film over een onderwerp dat nu heel actueel is. Over zo’n nieuw onderwerp verwachten mensen eerder een film waarin ze gewoon zien hoe zoiets eraan toe gaat. Het min of meer voorspelbare heldenverhaal over hoe iemand in opstand komt tegen dit beroep. Maar ik wil dit onderwerp gebruiken om iets uit te diepen dat mij fascineert: de manier waarop het brein omgaat met trauma. We denken vaak dat we zelf kunnen kiezen wat we ons wel en niet aantrekken. Dat je kunt zitten in zo’n container en op een knop kunt drukken. Je volgt gewoon orders. Je kunt jezelf vertellen dat het niets met jou te maken heeft. Maar het onderbewustzijn maakt zijn eigen keuzes. Het beslist of zulke dingen een deel van ons worden, of we willen of niet. Daar hebben we minder controle over dan we denken. De film onderzoekt, ook in zijn vorm, het psychologische proces van trauma."

Hunkering naar menselijk contact
"Dit wordt op de spits gedreven door de moderne wereld, waarin dingen nog veel complexer zijn. Omdat we de wereld van achter een scherm waarnemen wordt het steeds lastiger om te bepalen wat echt is en wat niet." Voelt realiteit wel echt als die zich via een scherm ontvouwt? "Ivan is een virtuele jager die aan de top staat van de moderne technologische ontwikkeling. In de film komt hij de berg af, tot hij weer aan de grond staat en weer de jager is die we in het woord herkennen — iemand die oog in oog staat met zijn prooi, zijn tegenstander fysiek te lijf gaat in het hier en nu. Zijn lichaam tegen het lichaam van de ander. De film gaat over iemand die teruggaat naar die basis, die hunkert naar menselijk contact. Ik heb altijd bewust vermeden een standpunt in te nemen, ik heb geen politieke of morele antwoorden. Voor mij is Full Contact een filosofisch onderzoek. Een roadmovie van het onderbewustzijn."

Gelaagde realiteit
Daarmee is de film voor Verbeek ook een onderzoek naar het leven in deze tijd, waarin realiteit gelaagd is. "De realiteit op schermen en de virtuele relaties die we aan gaan, kunnen ons in verwarring brengen. De dronepiloot die mij heeft geadviseerd tijdens het maken van de film heeft er jaren voor nodig gehad om te beseffen dat hij dit echt heeft gedaan. In die fase was het feit dat hij in die container zat, dat hij die knop indrukte, voor hem een soort onwerkelijkheid. Precies daarom is er in deze film niet een makkelijk te behappen ervaring waarin we eerst een stukje realiteit en dan een stukje droom vertellen. Zo zit het niet in elkaar. Wat dat betreft ben ik een beetje post-echt. [Grinnikt]. Ik heb niet het idee dat mensen weten wat echt en niet echt is. De kwantummechanica over het gedrag van de allerkleinste deeltjes illustreert dat er op dat niveau een bizarre realiteit heerst die niet met onze macrorealiteit te vergelijken is. Een film is een soort collectieve droom. Dus wil ik films maken waarin er wordt afgestapt van de simpele dichotomie van realiteit versus droomsequentie. Want wat is echt? Dat je iemand voor een camera laat nadoen wat er is gebeurd? Natuurlijk had ik de film heel makkelijk kunnen maken op een manier die een duidelijk verhaal vertelt: Ivan is dronepiloot, hij neemt ontslag, hij zit in een resort voor mensen met posttraumatische stress, eet daar op een eiland giftige krabbetjes en gaat dan hallucineren. Ik had het heel makkelijk droom van realiteit kunnen scheiden. Maar het is juist mijn hoofdpunt dat hij zelf niet zo goed weet wat echt is. De hele film is één droom over moord, een contemplatie over het vermoorden van iemand anders. Maar het is ook allemaal echt. Welk gedeelte de kijker ziet als echt, maakt mij niet uit."